Aynı Motifin İki Farklı Müzik ve Edebiyat Çevresinde Tezahürü Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma “Narmanlı Gelin” Örneği

212 Prof. Dr. Dilaver DÜZGÜN T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Salladı başını döndü bir yana Sanarsın bir güneş çalar her yana Sardı Sümmânî[yi] gamı merağın Kamıştır parmağın sedef tırnağın Cebeller karısın yayla kaymağın Sordum allı gelin kimin yârisin Salladı başını döndü bir yana Sanarsın bir güneş çalar her yana 16 9. Abdulkadir Erkal Derlemesi Sümmânî’nin yolu Narman’ın Orcuk köyüne düşer. Köyün girişinde birkaç adamla karşı- laşır. Havanın da sıcaklığından etkilenmiş olan Sümmânî adamlardan su ister. Köylüler suları olmadığını söylerler. Bu arada yan tarafta bir tarlada ekin biçmekte olan kadınlardan biri Sümmânî’yi tanır. Destiden tasa su doldurur, aç olduğunu da düşünerek biraz yoğurt ve ekmek çıkarır. Tarladakiler- den birini çağırarak bunları yolda duran kişiye götürmesini ister. Kadının çağırdığı genç kız yeni evlenmiş, sağır ve dilsiz güzel bir genç kızdır. Bu gelin su, yoğurt ve ekmeği alarak Sümmâni’nin yanına gelir ve ikram eder. Suyu içen Sümmânî genç kıza ismini, kimin nesi olduğunu sorar. Ge- lin sağır ve dilsiz olduğundan anlamaz ve yüzünü çevirir. Gelinin hareketlerinden dilsiz olduğunu anlayan Sümmâni ona şu koşmayı söyler: Narman kazasında Orcuk yolunda Ben bir gelin gördüm orak elinde Nutuğu yok şu gelinin dilinde Sordum allı gelin kimin yârisan Salladı başını döndü bir yana Sanarsın güneştir çalar her yana 16  Hüseyin Yiğit, Oltu Orcuk Köyü Folkloru, Erzurum 2000, Atatürk Üniversitesi Fen-edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Lisans Tezi (Şiir, Hüseyin Sümmanioğlu’ndan derlenmiş)