Bir Müzisyen Profili Olarak Zâkirlik: Çorumlu Zâkirler Üzerinden Ampirik Bir Değerlendirme

253 BİR MÜZİSYEN PROFİLİ OLARAK ZÂKİRLİK: ÇORUMLU ZÂKİRLER ÜZERİNDEN AMPİRİK BİR DEĞERLENDİRME 1 Yrd. Doç. Dr. Ömer Can SATIR 2 Giriş-Amaç-Kapsam Çorum her ne kadar leblebisiyle meşhur olsa da çok kültürlü yapısıyla da bilinmesi gere- ken bir yerdir. Bu kentin il sınırları içinde bir yanda Çepni ve muhacirleri diğer yanda Türkmen Alevileri, Çerkezleri ve Şeybızın Kürtlerini görmek mümkündür. Bu yönüyle Çorum Türkiye’nin adeta bir özeti niteliğindedir. Nitekim Hitit gibi kadim bir uygarlığa ev sahipliği yapmış olan bir coğrafyanın çok kültürlü bir yapıya sahip olması kaçınılmaz bir gerçekliktir. Çorum’un gerek merkezinde gerekse kırsal da önemli bir nüfusa sahip olan Alevi demografisi bu kültürel çeşitliliğin içinde dikkat çekmektedir. Elbette ki biz müzisyenler için Alevi demek müzik ve kültür demektir ve nerede bir Alevi popülasyonu varsa orada saz ve söz kültürü var demektir. Bu kapsamda Hitit Üniversitesi bünyesinde bir bilimsel araştırma projesi geliştire- rek Çorum ve çevresindeki Alevi müzik geleneği üzerine bir saha çalışması yapılmasına karar verilmiştir. Bu bildiride sunulan tüm bilgiler bu projede ele edilen verilere dayanmaktadır. Saha çalışması boyunca yapılan gözlem ve görüşmelerde en çok dikkat çeken unsurun zâkirler olması ve bugüne değin zâkirliğin müzisyen yönünü ortaya çıkaran çalışmaların yok de- necek kadar az olması bu çalışmanın motivasyon kaynağını oluşturmaktadır. Bu anlamda konu- nun odak noktasını Alevi-Bektaşi zâkirler oluşturmaktadır. Nitekim Cem âyini boyunca çalgı eş- 1 Bu bildirinin metni, Hitit Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Birimi tarafından desteklenen ve 20.02.2017 tarihinde biten “Çorum ve Çevresinde Yaşayan Zâkirlik Geleneği Üzerine Bir İnceleme” başlıklı proje sonuç raporu ile Rast Müzikoloji Dergisinde (2016) yayımlanan “Çorum ve Çevresinde Yaşatılan Zâkirlik Geleneği” başlıklı makaleye dayandırılarak hazırlanmıştır. 2 Hitit Üniversitesi