Bir Öğretme-Öğrenme Sistemi Olarak 'Meşrep'lerden 'Meşk'e Halk Türkülerinin Yaşama Ortamı ve Günümüze Ulaşmasında Uygulanan Yöntemler

161 BİR ÖĞRETME-ÖĞRENME SİSTEMİ OLARAK ‘MEŞREP’LERDEN ‘MEŞK’E HALK TÜRKÜLERİNİN YAŞAMA ORTAMI VE GÜNÜMÜZE ULAŞMASINDA UYGULANAN YÖNTEMLER Yrd. Doç. Dr. Murat KARABULUT Türk müzik kültüründe; halk türkülerinin bugünlere gelmesinde birçok yol ve yöntemin uygulandığını söyleyebiliriz. Anadolu coğrafyasında çeşitli eğlence adları ile bilinen Sıra gecesi, Kürsübaşı, Yatsı Oturumları, Gezek, Oturak Âlemleri, vb. yanında, âşıklık geleneği, düğün or- tamı veya güçlü kaynak kişiler vasıtasıyla geçmişten günümüze ulaştığını biliyoruz. Aslında ne söylersek söyleyelim Türk müzik kültürü geleneği bizi Orta Asya coğrafyasına götürmektedir. Bu coğrafyadaki müzik geleneğindeki uygulanan yöntemleri ne olduğunu bilmeden türkülerin oluşum gelişim yayılma durumunu anlamada güçlük çekilecektir. Bu gerçeği hesaba katarak böylesine zengin müzikal ve güçlü yapıların günümüze kadar nasıl ve ne şekilde ulaştığına ilişkin önemli ipuçları vardır. Birinci olarak bahse konu olan coğrafya da özellikle de Uygur bölgesindeki Meş- rep geleneği dikkat çekicidir. Bu gelenekte icra şekilleri belli bir kurala göre yapılmaktadır. Sözü edilen Meşrep geleneği ile Türkiye’de yapılan halk eğlence geleneklerinin birçok ortak yönünün olduğu gayet açıktır. Meşrep geleneğinde icra edilen müzikal yapının makamsal bir özellik taşıdı- ğını görüyoruz ki, Türk müzik geleneğindeki makamsal müzik formlarının kökeninin, kaynağının oralara dayandığı su götürmez bir gerçektir. Buna rağmen çeşitli Türk toplulukları arasında yaygın olarak icra edilen halk ezgilerinin de müzikal işleniş bakımından farklı olduğunu da biliyoruz. Bir başka soru bu geleneğin izle- ri nerelere kadar yayılmış ve sürmektedir? Bu sorunun cevabını anlamak için çok daha geniş