Bulgaristan Türklerinde Etno-Kültürel Kimlik İfadesi Olarak Halk Türküleri

514 Sibel PAŞAOĞLU T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Radyo aracılığı ile yaygınlaştırılmaya çalışılan bu sözüm ona Türkçe “yeni Türk halk türkü- leri” Bulgaristan Türk halkı arasında hiçbir zaman yer edinememiş, yadırganmış, adeta yok sayıl- mıştır. Türkler geleneksel-kültürel bayram ve kutlamalarında, nişan, kına, düğün, sünnet düğünü, askere uğurlama gibi törensel pratiklerinde yine kendi asırlık Türkçe halk türkülerini söylemiş, böylelikle, kültürel bellek aktarımına özgü doğal iletim zinciri ile nesilden nesle bu mirasın, çok çeşitli ceza ve yasaklara rağmen az da olsa korunarak aktarılmasını sağlamışlardır. (Evde dahi Türkçe konuşma yasağı, Türk etnik kimliği aidiyetini çağrıştıracak kılık kıyafet (şalvar-cepken- başörtüsü) giyme yasağı, Sünnet operasyonu ve geleneksel kutlama ve törenlerde Türkçe türkü- şarkı söyleme, bölge halk oyunlarından köçek, halay v.b. oynama yasağı gibi pek çoğu için bkz. 1980 sonrası dönem uygulamalarını konu alan BKP parti kararları arşiv belgeleri) Yine bu dönemde Sofya Radyosu müzik fonotekinde 4000 kadar Türkçe halk türküsü- nün kayıtlı bulunduğu, bunlardan 20 kadarının tamamen yerli, yani özgün Bulgaristan Türk Tür- küleri oldukları bilgisi Azizov’un hatıralarında geçmektedir. Bu bağlamda, TÜBİTAK ya da TİKA destekli bir proje olarak Sofya Radyosu arşivlerinde ivedilikle bir tespit çalışmasının gerçekleş- tirilmesinde yarar gördüğümü ifade etmek istiyorum. Belki bu çalışma neticesinde şu ana kadar bilinmeyen ve tarihi değer taşıyan pek çok derleme kaydına ulaşılmış olunacaktır. Resim 9. Bulgaristan Türk kimliğinin varlığını türküleri ile Radyodan duyuran Osman Aziz(ov) Yıllara uzanan çeşitli saha araştırmaları, derleme ve kaynak kişilerle görüşme çalışma- ları sonrası ulaşılan sonuçlara gelince, doğal olarak bunların tamamını burada ortaya sermek olanaksızdır ancak özetlemek gerekirse, geleneksel repertuvar doku ve içeriğinde, dışarıdan, bilinçli gerçekleştirilen bir müdahalenin zaman içerisinde yaratacağı kültürel boşluğun vahameti ortadadır.