Çağdaş Kentin Düğün Algısı ve Düğün Organizasyon Şirketleri

320 Prof. Dr. Bekir ŞİŞMAN T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı safhası insanın doğa, çevre ve onlarla olan bağlantıları hakkındaki görüşlerini yansıtmaktadır (Çetin, 2005: 93). Dünür gezmeden söz kesmeye, nişandan kınaya, düğün yemeğinden gelin almaya, da- vetten hediyeleşmeye, gerdek odasından duvak törenine kadar sosyal dayanışmanın, birlik ve beraberliğin açık örneklerini gördüğümüz Türk düğününün bütün aşamalarında değişik gelenek- ler teşekkül etmiş ve çeşitli folklor olayları meydana gelmiştir. Meydana gelen bu folklor ürünle- rinin, geleneklerin, pratiklerin yaşatılması, korunması ve geleceğe aktarılmasında sözlü kültürün ve sözel hafızanın önemi bir kez daha anlaşılmaktadır. Zira sözlü kültür, nesiller arasında bir köprü vazifesi görmektedir. Türk düğün geleneği bağlamında Anadolu, Rumeli ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri dü- ğünleri iyice irdelendiğinde, bazı yöresel farklılıkların dışında, temelde büyük benzerlik arz ettiği görülmektedir. Bu benzerlikler düğün olgusunun, insanları bir araya getirerek eğlendirme, gele- nekleri canlı tutma, insanları eğitme gibi işlevlerini ve sosyo-kültürel anlamdaki önemini ortaya koymaktadır (Eker, 1998: 15). İnsanları bir araya getiren, bireyler arasındaki sosyal bağları güçlendiren, ortaklığı pekiş- tiren; kişilerin birbirlerine ve topluma karşı nasıl hareket etmeleri gerektiğini gösteren; insanları sahip oldukları mirasın bilincine vardırarak, gelenek ve göreneklerini, inançlarını, değer yargıları- nı, törelerini canlandıran, eğlendiren, mutluluk veren fonksiyonları ile “düğün”, Türk kültürünün en önemli ve temel unsurlarından biridir (Eker, 2000: 92). Evliliğin bugüne ulaşan terminolojisinde Osmanlının kuruluş döneminin açık bir etkisi ol- duğu muhakkaktır. “Kız görme, söz kesme, nişan, çeyiz, oğlan everme, dünür olma, kına, düğün, mehir ve başlık parası” gibi bugün de kullanılan deyim ve kavramların daha kuruluş döneminde bilinip kullanılmış olması bunun bir işaretidir. 13. Yüzyıldan itibaren Anadolu’da günlük hayat ve toplumsal olaylar İslami etki altındadır. Erkeğin kadına mehir vermesi, kızın ise çeyiz getirmesi bu etki ile açıklanabilir (Doğan, 2009: 53). Çağdaş Kentin Düğün Algısı Düğünler bütün dünya kültürlerinde olduğu gibi Türk kültüründe de insanların mutlulukları- nı ifade eden törenler arasındadır. Düğünler, hangi tür yerleşim biriminde olursa olsun, hepsinde de standart bir düzen içerisinde gerçekleşir. Düğünlerin amacı kuşkusuz evlenen çiftleri çevreye ilan etmektir. Evlenme nedeniyle çiftlerin çevrelerini genişlettikleri de bir gerçektir. Özellikle her iki tarafta da akrabalıkların oluşması bunun başlıca kanıtı durumundadır (Tezcan, 2000: 35). Araştırmacılar “düğün ‟ kelimesinin ‘bağlamak’ anlamına gelen “tüğ-/düğ-“ fiil kökünden geldiği yönünde büyük ölçüde müttefiktirler. Tügül-: düğülmek, düğümlenmek; yemek boğazda kalmak; tügmelen-: düğmelenmek, ilikleri iliklemek; toy ise: düğün anlamlarına gelmektedir. Bazı araştırmacılara göre; evlilik kültürüyle ilişkili temel eylemlerin ‘bağ oluşturma, bağlama’ bilgisin- den kaynaklandığını tügün/düğün, (tüg-: bağlamak, düğüm yapmak) sözcüğü açıkça göstermek- tedir (Aydemir, 2013: 621).