Çorum Kültür Envanteri

463 10.Geleneksel Meslekler: Seri üretimin olmadığı, el yapımıyla gerçekleştirilen “geleneksel meslekler”, halkbilimi çalışmalarında, kültür tarihinin anlaşılmasında önemli ipuçları taşımaktadır. Geleneksel meslekleri, sadece üretim ve tüketim bağlamında düşünmek, eksik ve yanıltıcı olur. Bu meslekler; imalatçısının aynı zamanda satıcısı ve pazarlamacısı olması, kimi zaman aynı tip yapımla birlikte özel sipariş veya şahsi ihtiyaçlara göre tasarlanabilen biçimi, belli meslek gruplarının belli sokak veya caddelerde yoğunlaşması ile oluşan bir “meslekî kültür muhiti”, mesleğin aktarılmasındaki usta-çırak sistemi gibi yönleriyle, canlılığını koruduğu dönemin kültür dokusunu anlatmaktadır. Çorum tarihinde, özellikle demirci, doğramacı, marangoz ve kunduracı gibi dallar başta olmak üzere, güçlü bir meslek teşkilatı, diğer bir söyleyişle Lonca teşkilatı mevcuttu. Mesleğin kurallarını, oluşması muhtemel ihtilafların çözümünü, zanaat ahlakını ve sosyal ilişkiler boyutunu da düzen altında tutan bu teşkilat yapısı 41 , 20. yüzyılın başına kadar etkisini sürdürmüştür. Çorum, gelenekten geleceğe aktarılan bu tür “el yapımı” ağırlıklı mesleklerin önemli bir kısmının kaybolduğu, ancak birkaçının varlığını koruduğu şehirlerimizdendir. M. Öcal Oğuz ve Ezgi Metin 42 tarafından hazırlanan çalışmada, Çorum’daki geleneksel meslekler, yapıldığı ham maddeye göre 8 başlık altında toplanmıştır. Bu sıralamada yer alan mesleklerin birkaçını fotoğraflarıyla 43 sıralayabiliriz: 10.1.Ham Madde Olarak Lif Kullanılan Geleneksel Meslekler 10.1.1.Şapka Yapımı 10.1.2.Terzilik 10.1.3.Urgancılık 10.1.4.Yorgancılık 10.2.Ham Madde Olarak Ağaç Kullanılan Geleneksel Meslekler 10.2.1.Ahşap Oymacılığı 10.2.2.Ağaç Tornacılığı 10.2.3.Bağlama Yapımı 10.2.4.Beşik Yapımı 10.2.5.Dibek Yapımı 10.2.6.Elekçilik 10.2.7.Kaşık Yapımı 10.2.8.Ud Yapımı 10.2.9.Yayık Yapımı 10.3.Ham Madde Olarak Taş Kullanılan Geleneksel Meslekler 10.3.1.Taş Oymacılığı 10.4.Ham Madde Olarak Toprak Kullanılan Geleneksel Meslekler 10.4.1.Çömlekçilik 10.5.Ham Madde Olarak Maden Kullanılan Geleneksel Meslekler 10.5.1.Bakırcılık 10.5.2.Bıçakçılık 10.5.3.Demircilik 10.5.4.Kalaycılık 10.5.5.Nalbantlık 10.5.6.Sobacılık 10.6.Ham Madde Olarak Deri Kullanılan Geleneksel Meslekler 10.6.1.Ayakkabı Yapımı 10.6.2.Çarık Yapımı 10.6.3.Kemer Yapımı 10.6.4.Semercilik 10.6.5.Saraçlık 10.7.Ham Maddesi İnce Dallar-Saplar ve Ağaç Şeritler olan Meslekler 10.7.1.Sepetçilik ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Nazmi Tuğrul, 2006, Çorum Tarihi ve Coğrafyası, Yayına Hazırlayan: Ramazan Karaman, Alp Ofset, Çorum, s. 97-103. ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� M. Öcal Oğuz, Ezgi Metin, 2006, 2005 Yılında Çorum’da Yaşayan Geleneksel Meslekler, Hitit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Halkbilimi Topluluğu Yayını, Ankara, s. 7-8. ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Gülsüm Çakır ve Tuğba Dağaşan tarafından, Çorum’da, 2008 yılının mayıs ayında yapılan derleme çalışması bilgileri.