Çorum Kültür Envanteri

468 Odayın yapusuna Çık otur kapusuna Canımız gurban olsun Güzelin hepisine Mencoğlu Mencoğluya can gurban Can gurban canım gurban Su gelir millendirir Çayırı çillendirir Şu gelen kimin gızı Şu gelen kimin yarı Mencoğlu Mencoğluya can gurban Can gurban canım gurban 58 12.7.Mani: Sözlü geleneğin en önemli taşıyıcı şiir şekillerinden biri de “mani”dir. Çorum yöresinden derlenmiş mani metinleri, Anadolu sahası genel mani formuna uygun özellikte ve çeşitliliktedir. Konuyla ilgili, öncelikle Çorumlu Dergisinde yer alan manilerle birlikte, müstakil çalışmalarda da bu tür derlenmiş malzeme görülmektedir 59 . Entarisi penbeden Ay doğdu günü gözler Ne tez usandın benden Yârim düğünü gözler Tenhada bulur isem Ezelden bir gün gördü Öcüm alırım senden Yine o günü gözler Altunu eridirim Altun yüzük morayı Sözümü yörütürüm Vatan tuttun orayı İlmeğim elimdedir Genç başını seversen İpimde çürütürüm Sıla eyle burayı Ak elma soyulur mu Elmayı dalda koyan Güzele doyulur mu Gözlerim yolda koyan Güzel seven yiğidin Ne gâvur ne Müslüman Kolları yorulur mu Beni bu hâle koyan 60 Bu gün ayın on beşi Bu dert beni ağlatır Yandı ciğerim başı Yarama duz bağlatır Ne yârden haber geldi Benden ayrı düşüşün Ne dindi gözüm yaşı Ciğerimi dağlatır Bülbül bir küçük kuştur Ötüşü gayet hoştur Kınamayın bülbülü Âşıklık müşkül iştir 61 12.8.Ninni: Uyuması istenen çocuğa veya çocuğu hoplatıp severken söylenen; birtakım duygu, düşünce, inanç, umut ve hayalleri, sevinç ile acıları ihtiva eden; çoğunlukla dört mısra biçiminde söylenen ve mısra sonlarına birtakım klişe sözler ilave edilerek ezgi ile terennüm edilen manzum sözlerdir. Anne ile çocuğun ahengini, birliğini, yakınlığını ve uyumunu sağlayan bu edebî ürünler; ninni söylemek, ninni demek, neni çalmak, nen eylemek, nenen demek adlarıyla ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Salih Turhan, 1992, Anadolu Halk Türküleri ve Ezgileri, Kültür Bakanlığı Yayını, Özkan Matbaacılık, Ankara, s. 68. �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Çorum’da derlenmiş manilerle ilgili olarak bkz. Neriman Kelek, 1971, “Çorum’un Cevizli Köyünden Mâniler”, Türk Folklor Araştırmaları Dergisi, XIII/262, Mayıs, s. 5972. ��������������������������������������������������������������������������������������������������� Eşref Ertekin, 1938, “Çorumlu Maniler”, Çorumlu Dergisi, Yıl 1, 15 Mayıs 1938, Sayı 2, s. 23-27. 61 �������������������������������������������������������������������������������������������������� Eşref Ertekin, 1938, “Çorumlu Maniler”, Çorumlu Dergisi, Yıl 1, 15 Temmuz 1938, Sayı 4, s. 17-23.