Çorum Kültür Envanteri

7 Kültür Envanteri, belirli bir bölge içinde, hiçbir seçici ayıklama olmadan, her döneme, her kültüre ait, önemli ya da önemsiz ayrımı yapılmaksızın her türlü kalıntı ve bilginin belgelenmesidir. Bu tanımdan hareketle Çorum Kültür Envanteri hazırlanırken ildeki kültürel varlıkların hemen hemen tümünün belgelenmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle ildeki taşınmaz kültürel varlıkların hem Müze Müdürlüğü tarafından tespit edilenleri, hem de bölgede 1926 yılından itibaren H. Von der Osten tarafından başlatılan ve 1939 yılında Boğazköy kazı başkanı Kurt Bittel tarafından sürdürülen yüzey araştırmaları, 1988-1991 yılların- da Alaca çevresinde Prof.Dr. Aygül SÜEL, 1998 yılında ise Hattuşa’nın doğu yamaçları ile Budaközü ovasının doğusunda Boğazköy kazı ekibi ile devam eden bilimsel yüzey araştırmalarında tespit edilen kültür varlıkları, bu kültür envanterinde yerini almıştır. Ancak kültür envanterinin ana kaynağını Çorum Müzesinin ve en çokta 1996 yılından itibaren Çorum’da yüzey araştırması yapan ve aynı zamanda bu kitabın hazırlanmasında hem danışmanlıklarıyla hem de fotoğraf arşivleri ile katkıda bulunan Prof. Dr. Tayfun YILDIRIM ile Doç. Dr. Tunç SİPAHİ’nin verdiği dokümanlar ve bilgiler oluşturmuştur. Çorum Kültür Envanterinin hazırlanmasındaki temel öge hiç kuşku yok ki Çorum’da yer alan ve insan- lığın ortak geçmişini simgeleyen kültürel mirasın bizlere yüklediği sorumluluklardır. Bu nedenle Çorum’da bulunan ve hemen her bölgede günümüz koşulları için gerekli kamu ve özel sektör yatırımları nedeniyle yada bilinçsizce yapılan tahribatlar sonucu insanlığın binlerce yıllık birikimi olan kültür varlıklarının özenle korunarak gelecek kuşaklara aktarılması ve içerdiği bilginin toplumun her kesimi tarafından kullanılabilmesi nedeniyle kayıt altına alınmasıdır. İç Anadolu’yu Karadeniz’e bağlayan önemli yol güzergahı üzerinde yer alan Çorum, konumu itibariyle de geçmişten günümüze önemli yerleşmelere ev sahipliği yapmıştır. M.Ö 6000’de Kalkolitik Çağ’da başlayan ilk yerleşmelere ait Büyükgülücekte ele geçen buluntular Balkan Kültürleri ile Orta Anadolu arasındaki kül- türel bağlantıların ortaya konulmasında önemli rol oynamıştır. Eski Tunç Çağında Anadolu’nun yerli halkı Hattilere ait en önemli yerleşmelere de ev sahipliği yapmış olan Çorum, Alacahöyük mezarları ve buluntuları ile bütün dünyanın ilgisini buraya çekmeyi başarmıştır. Son dönem Müze kurtarma kazıları sonucu açığa çıkartılan Uğurludağ ilçesi, Resuloğlu köyü mezarlık alanı kazı buluntuları Alacahöyük eserlerine paralellik göstermesi açısından da son derece önemlidir. M.Ö. 2000’de Anadolu’ya gelen Hititler, yerli halk Hattiler ile ortak bir yaşam sürmüş, M.Ö.1650’de ilk sistemli devleti kurarak Anadolu’daki siyasi birliği sağlamışlardır. M.Ö. 1650 yılından M.Ö. 1200 yılına kadar 450 yıl Anadolu’ya başkentlik yapmış olan ve Çorum ili sınırları içerisinde yer alan Hititlerin başkenti Hat- tuşa, Unesco tarafından Türkiye’deki dokuz “Dünya Miras Alanı”ndan birisidir. Hattuşa gibi Alacahöyük ve Ortaköy-Şapinuva da Çorum’daki önemli Hitit kentleridir. Bunlar, Çorum’un kültürel zenginliğinin belli başlı örnekleridir. Ayrıca Hattuşa kazılarında açığa çıkartılan çivi yazılı tabletler, Unesco tarafından Türkiye’de ilk kez “Dokümanter Miras” kapsamına alınmıştır. Bu derece önemli bir kültürel zenginliğe sahip Çorum’da var olan değerlerin bir arada yer bulunacağı kültür envanterinin hazırlanmasına karar verildi. SayınValimizMustafaTOPRAK’ın teşvikleri vedestekleri, İlKültür veTurizmMüdürüAli ÖZÜDOĞRU’nun gayretleri, Çorum Müzesi uzmanlarının üstün, özverili uğraşları ile hazırlık çalışmalarına başlanıldı. Kültür envanterinin hazırlanması ve yayına verilmesi çalışmaları Çorum Müzesi tarafından yapıldı. İlk olarak Müze Müdürlüğünün tescil dosyaları, taşınmaz kültür varlıkları ile ilgili olarak önceki yıllarda hazırlanmış olan kayıtlar tek tek incelendi. Bu kayıtlar bilgisayar ortamında oluşturulan fişlere aktarıldı. Daha sonra Ço- rum bölgesinde yapılan yüzey araştırmalarında tespit edilen taşınmaz kültür varlıkları da yayınlardan tarana- rak bilgisayar ortamındaki fişlere aktarıldı. Bunun ardından fotoğraflama çalışmasına başlandı. Müze Müdür- ÖNSÖZ