https://Desen Atkılı Anadolu Kumaşlarında Yöresel Kimlik

195 Desen Atkılı Anadolu Kumaşlarında “Yöresel Kimlik” Maddi Kültür İplik, deseni oluşturabilmek için kumaş yüzeyinde küçük hareketler 3 yaparak gezinirken büyük moti fl er 4 oluşturmaktadır. Moti fl er serbest düzen ile kumaş yüzeyinde yer almaktadır. Desen atkısı kullanılacak olan motife göre yumaklar şeklinde hazırlanıp mekik yerine elle taşın- maktadır. Bu örnek, tersten dokunmakta ve top kumaş olarak tezgâhtan çıkarılmaktadır. Kumaş, yörenin yaşlı kadınları tarafından başörtüsü olarak kullanılmakta ve güncel uygulamalarla ev tekstili örnekleri de görülmektedir. 3.3. Bursa (Keles, Kozalı Kuşak/Arkalık) Örneği Kozalı Kuşak Bursa’ya bağlı Keles ilçesinde dokunan dar enli, çözgüden ve atkıdan desenli, yünlü bir kumaştır. Bazı kaynaklarda Şal Kuşak ve Acem Şalı tipi olarak söylendiği gö- rülmektedir. Taranmış olan yün ve keçi kılları bilinen en eski yöntemle eğrilip, iplikler çıkrıkta çile haline getirilmektedir. Çile haline getirilen iplikler boyalarla (önceleri kök boyalar ile) renklendirilip çözgü çözülmektedir. Çulfalık denilen eni en fazla 35cm olan dokumaların yapıldığı tezgâhlarda dokunmaktadır. (Çelikkol, 2005, s.974-975). Çözgüden siyah, beyaz, kırmızı çizgili olan bu kumaşta atkıdan siyah zemin atkısı ve desenlendirmeyi yapan beyaz iplikli 2. bir atkı kullanılmıştır. Önceleri tüm iplikler yün olarak kullanılırken güncel örneklerde yün iplikle birlikte akrilik iplik kullanımı da görülmektedir. İncelenen güncel örnekte çözgüden kullanılan siyah iplik yün, çizgileri yapan beyaz, kırmızı, bordo iplikler ise akrilik olup kırmızı ve bordo iplikler çift kat kullanılmıştır. Kullanılan zemin atkısı çözgüdeki siyah iplikle aynı kalitede olup, deseni yapan atkı diğerlerinden daha ince, akrilik ve çift kat olarak 3 Ekstra atkının kendi içinde gidip gelerek motifi oluşturduğu haraketler. 4 Boydan boya gezen ekstra atkının, kendi içinde oluşturduğu motiflerle beraber, kumaş yüzeyinde dese- ne uygun atlamalar yaparak büyük kompozisyonlar oluşturmasıdır. Fotoğraf 3.Selalmaz Çemberi Detay (Feriha Işıldar Hekim © ) Fotoğraf 4.Selalmaz Çemberi (Feriha Işıldar Hekim © )