Dijital Kültürde Kültür Aktarımı: Rafadan Tayfa Animasyon Dizisinde “Aşure Günü” Örneği

329 DİJİTAL KÜLTÜRDE KÜLTÜR AKTARIMI: RAFADAN TAYFA ANİMASYON DİZİSİNDE “AŞURE GÜNÜ” ÖRNEĞİ Erkan ASLAN 1 Kültür, zaman koşullarına uyum sağlayabilen dinamik yapıda bir olgudur. Teknolojik ge- lişmelere koşut olarak kültür aktarımı gibi konularda çeşitli değişiklikler meydana gelmektedir. Örneğin, matbaanın icadına kadar olan dönem ile icadından sonraki dönem arasında, kültür akta- rımı açısından belirgin bir fark olduğu gibi; teknolojik aletlerin yaygınlaşmasından sonraki dönem arasında da kültür aktarımı açısından büyük farklar vardır. Nitekim Ong, yazı ve matbaa kavram- larının varlığını bilmeyen kültürleri birinci, televizyon gibi araçların oluşturduğu kültürü ise ikinci sözlü kültür olarak tanımlamaktadır (Ong, 2013: 23-24). Bununla birlikte, özellikle internetin top- lum yaşamındaki etkinliğinin artması, yeni bir dönem olan dijital kültürü ön plana çıkarmaktadır. Dijital kültürü, herhangi bir dijital platformdaki tüm kültürel ögelerin ve onların taşıdığı an- lamların toplamı olarak tanımlamak mümkündür. Dijital platform, dijital kültürün tabanını oluştu- rur. Bilgisayar, tabletler, cep telefonları, internet, dijital medya araçları, dijital fotoğraf makinesi, dijital video kameraları, bir iletişim ağı olarak internet birer dijital platformdur (Türkoğlu, 2013: 34). Bu bağlamda yaklaşık yüz yıllık bir geçmişe sahip olan animasyon, dijital kültürün bir parçası olarak folklor disiplini için yeni bir inceleme alanı olarak düşünülebilir. Dijital yapısından kaynaklı olarak kitlesel erişime imkân tanıyan animasyon, kültür aktarımının en etkili kanalından biridir. Animasyon vasıtasıyla yapılan kültür aktarımı, kimi zaman akıllara kültürel emperyalizm düşüncesini getirse de 21. yüzyılda kültürel ifade çeşitliliği, yine bu tür çağdaş yapımlarla müm- kün olmaktadır. 2 1 Doktora Programı Öğrencisi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halk Bilimi Bölümü. Anka- ra/Türkiye. e.aslan36@hotmail.com 2 Animasyon vasıtasıyla kültür aktarımı yapmak, akıllara bağlamından koparılmış sahte bir folklor aktarımı- nı getirebilmektedir. Bu konuda yapılmış bir tartışma için, künyesi kaynaklar kısmında verilen şu çalışmaya bakılabilir. (Aslan, 2015).