Diyale İline Bağlı Kızlarbat Nahiyesinde Türkmen Halk Edebiyatı Örneklerinin İncelenmesi

79 Diyale İline Bağlı Kızlarbat Nahiyesinde Türkmen Halk Edebiyatı Örneklerinin İncelenmesi Türk Halk Edebiyatı Ağzı pis Ayağıva duştım Başa qaxmağ Başa vırmağ Boyın qırmağ Dil açmağ Dil uzatmağ Dili ızun Eli qıssa Geyvıl çekmağ Goz yımmaq Goz çıkartmağ Goz ıstına İgne at yere duşmaz Qan tokmağ Kor dugın Qanı qeyniri Baş yemağ Nefes kesmağ Soz vermağ Soyut-somut varlık ve kavramları uzak yakın ilişki ve çağrışımlarla insanın düşünce ve dikkatine sunarak bunları açıklamayı veya bulmayı amaçlayan kalıplaşmış sözlerden oluşan ano- nim halk edebiyatı türlerinden (Artun 2014:99) bilmeceler, Kızlarbat nahiyesinde diğer Türk kültür coğrafyasında olduğu gibi Türkmenler arasında da mevcuttur. Nahiye Türkmenlerinden derlene- bilen bilmece metinleri şunlardır. 1. Qanı var quş dagıl Zikr eder darvış dagıl Oxı dagsa duşmanı Birbaş çıxar canı (Arı) 2. İki mağara, benzer gora Saçı var içinden su axar (Burun) 3. Manım kimındı bes canı yoxtı Kessev başını qanı yoxtı (Fotoğraf) 4. Bir dolabım var İçinde ottız ikkı daşım var (Diş) 5. Altında su var Istında ataş var (Nargile) 6. Açsav eynı durar Bağalsav eynı qaçar (Ayakkabı) 7. Hediqada yaşıl ollı Bezarde qere ollı Evde qırmızı ollı (Çay) 8. Sesi var canı yoxtı (Saat) 9. Bir qız var, bes bir gozı var (İğne) 10. Her gun ezan oxırı Bes nemaz qılmırı Her gun ervad alırı Bes kebin kesmırı (Horoz)