Folklorun Korunması: Derlemeden Aktarmaya

473 Folklorun Korunması: Derlemeden Aktarmaya Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Çalışmaları Sözleşmenin en önemli yönlerinden birisini 2. Maddede korumaya getirdiği şu tanım oluş- turmaktadır: “’Koruma’ terimi, somut olmayan kültürel mirasın yaşayabilirliğini güvence altına alma anlamına gelir; buna kimlik saptaması, belgeleme , araştırma, muhafaza, koruma, geliştir- me, güçlendirme ve özellikle okul içi ya da okul dışı eğitim aracılığıyla kuşaktan kuşağa aktarma olduğu kadar, bu kültürel mirasın değişik yanlarının canlandırılması dâhildir.” Bu tanımda açıkça ortaya konulmaktadır ki koruma tek başına bir derleme, arşivleme, yayımlama veya müzeleme faaliyeti olarak görülmemektedir. Sözleşme, bütün bu alanları ve faaliyetleri “araştırma” olarak tanımlamakta ve değerli bulmakta ancak bütününe bakıldığında koruma için “eğitim”, “farkındalık” ve bunlarla bütünleşik bir sonuç olarak kuşaktan kuşağa “aktarım” üzerinde yoğunlaşmaktadır. Sözleşmeye göre herhangi bir somut olmayan kültürel mirasa sahip herhangi bir topluluk, bu mirası nineden/dededen toruna, anadan/babadan çocuğa, ustadan çırağa aktaramıyorsa, ak- tarım zinciri kopmuşsa o kültürel miras yok olmuştur veya yok olmaktadır. Onun yok oluş öncesin- de bir örneğinin derlenmesi, arşive konulması veya yayımının yapılması bilim açısından veri elde etme olarak anlamlıdır ama yaşatarak, kuşaktan kuşağa aktararak koruma değildir. Folklor disiplini folklorik ürünlerin korumasını bilim insanlarının derlemeleri üzerinden ta- nımlarken, Sözleşme korumada bütün rolü folklorik ürüne sahip topluluğa vermektedir. Sözleş-