Genel Konular

251 Gündelik Hayatta Ötekinin İnşası: İzmir Metrosu Karikatürleri Örneği Genel Konular rodaki iç aydınlatmanın sönmesi halinde, hazırlıklı olmayı imleyen bu tedbir kahramanı “tuhaf” kılar. Burada “gülünç” belirmesinin uygun olmadığını düşünüyorum. Çünkü karikatürdeki diğer in- sanlar, rockçı gence gülerek değil, tuhaf bir yaratık görmüşçesine bakmaktadırlar. Tuhaflaştırma, her zaman “öteki” kılmanın en bilinen biçimidir. Tuhaf, kendiliğenliği içinde “tuhaf” değildir. Çünkü herhangi bir varlığın kendi kendisini tuhaf bulması imkânsızdır. Ancak “öteki”nin kendisi gibi ol- madığını ve kendisinin azınlıkta olduğunu fark ettiğinde “tuhaf” olduğunu duyumsayabilir ki bu his “kendiliğinden” değildir. Dolayısıyla bu bir sıfat veya isim olarak ona diğerleri tarafından takılır. 2.1.7. Güvenliğiniz İçin Her An Güvenlik Kameraları ile Görevliler Tarafından Kontroller Yapılmaktadır Bu karikatürde belirtisel gösterge, baloncuk içinde verilen, ana kahramanın konuşmasıdır. Bu konuşmanın niteliği çok temel bir korkuyla ilgilidir: Her an gözleniyor olduğumuz korkusu. G. Orwell’in distopyası 1984 ’de temel bir motif olarak işlenen bu korku, karikatürde bir terör öğesi olarak yansıtılmıştır. Güvenlik görevlisi “Big Brother”dır ve tüm yaptıklarımızı sadece gözleme- mekte; aynı zamanda müdahil de olmaktadır. Bilindiği gibi en temel özgürlük “günah”a girebil- mektir. Tanrı, tanımı gereği bizi görür; ama müdahale etmez. İşte “Big Brother” bu temel akdi bozan yapısıyla dehşet vericidir. Ana kahramanı dinleyen karikatürdeki diğer kişilerin dehşet ve korku dolu gözleri, tam anlamıyla kendilerini tekinsiz hissettiklerini imler. Bu bağlamda ana kah- raman, neredeyse bir “komsomol” veya “HJ (Hitler Jugend)” rolünü oynayarak, çevresindekilere gözdağı verir. Bu durumu “metinlerarasılık” terimi çerçevesinde açıklamak mümkündür. Bilindiği gibi bu yaklaşım, herhangi bir metin tarafından üretilen anlamların ona benzer başka metinlerin anlamları tarafından yönlendirilmekte olduğunu savunur (Fiske 1996: 213). 1984 romanıyla bu karikatür arasındaki ilişki, metinlerarasılığa güzel bir örnek oluşturmaktadır.