Halk Anlatılarından Dizilere Sözün Dönüşümü Ve Bilge Tip Özelinde Deli Yürek / Kuşçu Örneği

20 Merve AÇIKEL T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Kuşçu Dizide bir binanın çatı katında, tek odalı bir alanda hayatını sürdürmektedir. Dizi boyunca Kuşçu’nun hayatı, nereli olduğu ve ailesi hakkında detaylı ve özel bir bilgi edinilemez. İkincil sözlü kültür ortamında Deli Yürek dizisi, televizyon izleyicisine Kuşçu’nun karakter değil de tip olduğu mesajını vermek için Kuşçu’nun kimliksizliğinin özellikle altı çizilmiştir. 92. bölümde karakola düşen Kuşçu’nun kaydı yapılmak üzere adı soyadı sorulduğunda, adım Hızır, soyadım İlyas der. Ana ve baba adları sorulduğunda, Havva ve Âdem cevabını verir. Nerede doğduğu sorulduğunda ise Kâlû-belâ der (www.youtube.com, 28.11.2017). Bu bölümde, Kuşçu’nun karakolda resmî olarak kaydının tutulmasında dahi kimliğini açığa çıkarmadığı göz- lemlenir. Verdiği cevaplarla, kimliksizliğinin özellikle altı çizilip sadece bir insan olduğu vurgusu vardır. Yusuf karakterinin yanında yardımcı tiplerden ulu bilge tipi olarak görev alan Kuşçu, bi- rincil sözlü kültürdeki işlevine hatırlatma olarak ikincil sözlü ortamda bu örnek kapsamında tip olduğu vurgusunda bulunulduğu söylenilebilir. Ana kahraman ve bilge tip bağının örneklenebileceği 69. bölümde Kuşçu, Ağabey la- kaplı karakter tarafından Yusuf’a ulaşmak amacıyla esir alınmıştır. Ağabey, Kuşçu’ya “Senden Yusuf’u almaya geldim, onu bana ancak sen getirebilirsin.” der. Kuşçu duyduklarına, “Benden Yusuf’u alacaksın?” diye şaşırır. “Bir bak hele ben ve Yusuf iki ayrı adam mıyız? O ayrı biri ben ayrı biri miyim? Yusuf benim, ben de Yusuf. Akılcağızın bunu almıyor değil mi? Sen şaşırmışsın, şaşırmış! Biri iki görüyorsun (www.youtube.com, 28.11.2017).” cevabını verir. Bu cevapta, Yusuf ve Kuşçu’nun ayrılmaz bir bütün oldukları işaret edilmiş ve ana kahraman bilge tip ikili bağının özellikle altı çizilmiştir. Kuşçu üzerinden dizide, birçok yönüyle birincil sözlü kültürde var olan ulu bilge tipinin özelliklerine atıfta bulunulmuştur. Tip, özellikle incelendiğinde de ulu bilge tipe ait özelliklere rast- lanılmıştır. Bu anlamda Kuşçu, rehber yönüyle de yalnızca Yusuf’a dert ortaklığında bulunup onu doğru yola teşvik etmez, mahalleliden veya Yusuf’un dost, aile ve akrabalarından da sık sık ziyaretçi alır. Yusuf’un ağabey olarak gördüğü arkadaşı Sabri 60. bölümde, 101. bölümde Bozo adıyla geçen Yusuf’un bir başka dostu, sevdiği kadın Zeynep ise 82. bölümde olmak üze- re Kuşçu’ya ziyaretler gerçekleştirip onunla sohbette bulunarak Kuşçu’dan rehberlik anlamında paylaşımlarda bulunmuşlardır. Kuşçu, bilge tipe eş Yusuf’a ve ona danışan diğer mahalleliden insanlara sık sık öğütlerde bulunur. 50. bölümde kadere olan kırgınlığından bahseden Yusuf’a, Kuşçu: “Engin denizler gibi ol Yusuf’um, bir taş atmayla bulanma. İnsanların yaptıkları seni kırıyorsa sen sığ su sayılırsın (www. youtube.com , 28.11.2017).” diyerek ona sağlam durmayı öğütler. 74. bölümde Yusuf, Kuşçu’yu ziyaret ettiği sırada onu çok eskimiş bir ceketini tamir eder- ken görür. “Kuşçu yetmez mi artık? Bunun tamir olacak bir yanı kalmamış. Yeni bir şey giymek çok mu kötü?” diye sorar. Kuşçu: “Yeni bir şey giymek elbette kötü değil.” (www.youtube.com, 28.11.2017) der ve Yusuf’a güzellik ve çirkinlik hikâyesini anlatmaya başlar. Hikâyeye göre güzel- lik ve çirkinlik bir gün deniz kıyısında karşılaşmışlar. Biri diğerine, hadi denize girelim, demiş. İkisi de giysilerini çıkarıp denizde yüzmüş. Biraz sonra çirkinlik, denizden çıkıp güzelliğin giysilerini