Halk Kültürünün Ve Geleneğin Tiyatro Sanatının Araçlarıyla Yeniden Üretimi Ve Geleceğe Taşınması

59 HALK KÜLTÜRÜNÜN VE GELENEĞİN TİYATRO SANATININ ARAÇLARIYLA YENİDEN ÜRETİMİ VE GELECEĞE TAŞINMASI Nuray ÇIRPICI 1 - Şaziye DAĞYAPAN 2 Giriş Bilindiği üzere halk kültürünü yansıtan tüm toplumsal uygulamaların, inanışların ve bu çerçevede oluşan tüm halk kültürü ürünlerinin kuşaktan kuşağa aktarımında, sözlü kültür dönemi araçları yanında, günümüzde, yazılı kültür dönemi olarak adlandırılan seyahatnameler, roman- lar, derlemeler, kitle iletişim araçları gibi tüm aktarım araçları devreye girmektedir. Bu kapsamda, bildiride, yazılı kültür araçlarından biri olan yönlerine dikkat çekilerek, tiyatro sanatının, halk kültürü ile ilişkisi ele alınacak ve tiyatronun, çağdaş özelliklerini korurken, aynı zamanda, kültü- rel kodlardan yararlanarak geleneği ve kültürü geleceğe aktarma gücüne nasıl erişebileceğine değinilecektir. Halk kültürü ürünlerinin zamanın akışı içinde uygulanmaya devam ettiği oranda canlılığını koruması mümkündür. Bununla birlikte, yine uygulandığı zamanın algısına bağlı olarak bu ürün- ler, yeniden üretilmeye açıktır. Çünkü halk kültürü ürünleri, yeniyi alarak değişebilen, gelişebilen (Güvenç’ten aktaran Artun, 2004; s. 1) ya da yeni fonksiyonlar kazanarak, dönüşebilen ya da tarihsel süreç içindeki yolculuğunu bitirerek, kaybolabilen ürünlerdir (Yılmaz’dan aktaran, Artun, 2004; s. 1). Yeniden üretimi bir yana, halk kültürü ürünlerinin yok oluşu, derlenip kayıt altına alınma- ması, günümüz dünyasında, değişen yaşam koşulları ve özellikle teknoloji ve küreselleşmeye bağlı etkilerle gerçekleşmektedir. Böylesi bir ortamda, toplumu birleştirici ve manevi bir güç oluş- turma işlevi olan halk kültürü ve geleneğini korumak ve geleceğe aktarımını sağlamak için yeni arayışlar içine girilmekte, yeni bağlam mekânlarına, aktarım araçlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu 1 Folklor Araştırmacısı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara/Türkiye. dinefsin@windowslive.com 2 Dramaturg. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Tiyatro Bölümü Doktora. Ankara/Türkiye. saziyedagyapan@ gmail.com