İdrisyayla Köyü Eskişehir Macın Kaynatma Şenliği Katılımcılarının Motivasyonları

398 Yrd. Doç. Dr. Betül GELENGÜL EKİMCİ Prof. Dr. Semra Günay AKTAŞ T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı maniler söylenmekte, özellikle genç erkekler tarafından mevsim dönüşünü kutlayan bir köy oyunu olan “sayacı” oynanmakta, bu kültürel etkinlikler dönüşümler geçirerek günümüzde de yaşamaya devam etmektedir. Bu şenlik/festival sayesinde kente göç etmiş ya da mevsimlik olarak köye gelip-giden fertlerin katılımı teşvik edilmekte, akrabalık bağları güçlenmekte, özellikle gençler ku- şaktan kuşağa aktarılan bilgilerle sürdürülen macın kaynatma aşamalarını, usûl ve yöntemlerini deneyimleyerek öğrenmektedirler. Çalışmanın Kapsamı Festivaller, geleneksel kültürlerin önemini anlatma ve tanıtma aynı zamanda yerel eko- nomiyi canlandırma yeteneğine sahiptirler. Eskişehir’in İdrisyayla köyünde düzenlenen macın kaynatma şenliklerinde bir araya gelen insanlar aidiyet ve devamlılık duygularını pekiştirmekte, diğer yandan dışarıdan gelen ziyaretçileri köye çekerek, doğal ve sosyal çevrenin tanınmasına katkı sağlanmakta ve köylüye gelir yaratılmaktadır. Birçok köyde olduğu gibi İdrisyayla Köyü’nde de genç nüfus başta iş olanakları, altyapı, eğitim, kültürel ihtiyaç ve sağlık imkânlarının kısıtlı olması nedeniyle köyden ayrılmaktadır. 2012 TUİK verilerine göre köyde 36’sı kadın toplam 81 kişi yaşamaktadır. Genç nüfustaki azalma ve köyün zamanla boşalmasıyla birlikte imece ile gerçekleştirilen macın üretimi, unsurun toplumsal bellekteki yeri, kültürel aktarımı ve sürdürülebilirliği tehlikededir. 2015 yılında Eskişehir Valiliği İl Kültür Müdürlüğü, SOKÜM İdrisyayla Macın Kaynatma Geleneği araştırma projesi kapsamında, İdrisyayla Macın Kaynatma Şenliği’ni geniş kitlelerle buluşturarak gözle görülür kılmak, önemi konusunda yerel halkın bilinçlenmesini sağlamak ve devamlılığını desteklemek üzere “6. İdrisyayla Macın Kaynatma Şenliği” organizasyonunda proje ekibi de görev almıştır. Eskişehir’in fotoğrafçılık dernekleri Eskişehir Fotoğraf Sanatçıları Derneği (EFSAD) ve Eskişehir Fotoğrafçılar Topluluğu’ndan (EFOT) profesyonel fotoğrafçılar ile basın ve diğer konukların katılımı organize edilmiştir. Şenlik, Eskişehir Valiliği, Seyitgazi Kaymakamlığı ve Seyitgazi Belediyesi, misafirler ve köy halkı katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Şenlik etkinlikleri fotoğ- raf ve kısa belgesel nitelikli filmlerle belgelenmiştir. Aynı yıl içinde kent merkezinde düzenlenen halka açık fotoğraf sergisi ile İdrisyayla Köyü’nde yapılan şenlik tanıtılmıştır. Yerel kanallarda yıl içinde tekrarlayan programlarla şenlik sırasında çekilen belgeseller yayınlanmıştır. 2016 ve 2017 yıllarında İdrisyayla Köyü’nde tekrarlanan şenliklerde katılımcı anketleriyle şenliğin ziyaretçiler ve yerel halk tarafından nasıl algılandığı, şenliğin çevreye, yerel ekonomiye ve kültürel yapıya etkileri araştırılarak, 2015 şenlik organizasyonunun ileriki dönemlere yansıyan başarısı ve etkileri değerlendirilmiştir 3 . Bu çalışma kapsamında, 2017 yılı şenlik katılımcılarına uygulanan anket sonuçlarına dayanarak yukarıda açıklanan yerel kimliğe ve özgünlüğe dayalı İdrisyayla Macın Kaynatma Şenliği’nin katılımcı motivasyon ve memnuniyet analizleri sunulmaktadır. 3  2016 yılında gerçekleştirilen çalışma sonuçları için bkz. Ekimci, B., Aktaş, S.G. (2017).