İnanca Dayalı Sivil Toplum Kuruluş Sembolleri - Ankara Alevi - Bektaşİ Dernekleri Örneği

110 Prof. Dr. İsmet ÇETİN T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı sayılan dört ana unsurdur. Anâsır-ı erbaa klasik felsefede toprak, su, hava ve ateşten ibaret- tir. İslâm kaynaklarında anâsır-ı erbaa yerine ustukussât-ı erbaa, erkân-ı erbaa, tabâi‘-i erbaa, mevâdd-i erbaa, ümmehât-i erbaa, ümmehât-i süfliyye, usûl, mebâdî ve kavâbis gibi daha başka terimler de kullanılmıştır (Karlıağa 1991:149-151). Çeşitli meslek ve yaş gruplarının görüşlerini aldığımız kaynak kişiler, amblem/logoyla ilgili, Vakıf Web sitesinde açıklanan anlam hakkında herhangi bir açıklama yapmamışlardır. Zira amblem-Hitit/Hatti veya anasır-ı erbaa-amblem ilişkisiyle ilgili bir anlamı çağrıştırmadığı, Vakıf mensubu olmayanların zihniyet dünyalarında böyle bir düşüncenin olmadığı anlaşılmaktadır. Soru yöneltilen kaynak kişiler ambleme; “düşüncedeki sonsuzluk”, “cem töreni”, “kardeş- lik, sevgi, özgürlük”, “kırmızı ağırlıklı kızılbaşlık”, “dönmeyi gösteriyor/devir” anlamlarını yükle- mişler, çok az sayıda kaynak kişi ise amblemi ilk defa gördüklerini ifade ederken bir kişi “dart” cevabını vermiştir. Dart cevabının kasıtlı olduğu düşüncesiyle soru yeniden yöneltilmiş, ancak kaynak kişi gerçekten ilk bakışta amblemin “dart”ı çağrıştırdığını ifade etmiştir. Alevi Kültür Dernekleri, “Alevi Bektaşi öğretisini, kültürünü ve büyük düşünür Hacı Bektaş Veli başta olmak üzere tüm Alevi yol önderlerinin felsefesini, kültürlerin, yerleştirdikleri ve geliştir- dikleri töreleri Alevi yol kurallarını ve öğretilerini öğretmek, yaşat- mak ve yaymak, bu doğrultuda araştırmalar, incelemeler, sosyal ve kültürel çalışmalar yapmak” (Madde 3) amacıyla kurulmuş (http://alevikulturdernekleri.org.tr/kurumsal/tuzuk/) . Dernek amblemi, Teslim taşı içinde Hacı Bektaş Veli; Hacı Bektaş Veli’nin kucağında aslan ve ceylan figürü olarak tasarlan- mış. Dernek yetkilisi (S.E) amblemin anlamını; “Teslim taşı, Alevi-Bektaşiliğin işaretidir. Kırmızı renk güneş, Hz. Muhammed’i; beyaz renk ay, Hz. Ali’yi sembolize eder. Teslim Taşının içindeki Hacı Bektaş Veli düşüncesi ve öğretisiyle sevgi ve barışı hâkim kılmaya çalışan Pîr; kucağında tuttuğu aslan ve ceylan ise güçsüz ve güçlünün bir arada yaşayabileceğini ifade eder” cümlele- riyle açıklamıştır. Dernek ambleminde yer alan aslan figürü, milletlerin birçoğunda genellikle güç ve ihtişa- mın sembolü olarak kullanılmıştır. Türk kültür alanında daha çok Budizm ile birlikte görülmekle beraber, Altaylar’da da bu figürün bulunması daha erken dönemlerden itibaren Türkler arasında aslan sembolünün varlığını işaret etmektedir. Arslan savaş, zafer, iyinin kötüyü yenmesi, kuv- vet ve kudret sembolü olmuştur. Budizm’de aslan, bazen Tanrı sembolü bazen de hükümdarın kendisini veya oturduğu tahtı simgelemiştir. Arslan sembolü, Türkler’in İslamiyet’i tanımasından sonra da anlamını yitirmemiştir. Arslan Han, Arslan Bab/Baba, Bazîr Arslan, Alp Arslan gibi ad- landırmaları da buna işaret etmektedir. Alevî-Bektaşî kültüründe, yiğitlik, mertlik ve cesaret timsa- li Hz. Ali’nin mâhlası olur ve onun yiğitlik ve mertliğini simgeler. Arslan ayrıca Hz. Muhammed’in Mirac’a yükseldiğinde yoluna çıkar. Hz. Muhammed yüzüğünü aslana verdikten sonra ancak yoluna devam edebilir. Miraç’tan döndüğünde Kırklar Cemine giren Hz. Muhammed yüzüğünü Hz. Ali’nin parmağında görecektir. (Çatalbaş 2011: 51; Günşen 2007:347)