İzmir’de Yaşayan Bir Âşık: Âşık Ali Rıza Ezgi Ve Soküm

393 İzmir’de Yaşayan Bir Âşık: Âşık Ali Rıza Ezgi ve Soküm Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Çalışmaları Âşık Ali Rıza Ezgi divan sazı adı verilen bağlamayı mükemmelen kullanmakta ve özellikle Kars, Ahıska, Gürcistan ve Azerbaycan bölgesindeki ezgileri, başka bir deyişle “âşık makamla- rını” başarılı bir şekilde icra edebilmektedir. Gerek usta malı şiirleri ve gerekse irticalen söylediği şiirlerde mutlaka saz kullanmaktadır. Aşığımız özellikle âşık tarzı şiirin güzelleme ve taşlama tarzında mükemmel bir yaratıcılığa sahip olmakla birlikte, âşık tarzı şiirin hemen her türünde eserler vermiştir. Sözlü gelenekte yarattığı çoğu şiiri daha sonra yazıya geçiren Âşık Ali Rıza Ezgi’nin yazıya geçirdiği 250’den fazla şiir şu elimizde olup, bunların ayrıntılı incelemesi yapıl- dıktan sonra basımı yapılacaktır. “İzmir’de Yaşayan Âşıklar Antolojisi” adlı kitapta kendi seçtiği 25 şiirine yer verdiğimiz âşık, şiirlerinde hece vezninin 8’li ve 11’li kalıplarını kullanmayı tercih etmiştir. Genellikle toplumsal ve bireysel ahlaki değerleri benimsemeyi, değerlerin kaybedildiği yerde bozulmanın meydan geldiğini, ekonomik sorunların ve savaşların birey ve toplum yapısını bozduğunu dile getiren âşık Ali Rıza Ezgi bütün şiirlerinde sorunlar üzerinde odaklanmayı daha çok tercih etmiştir. Şiirlerinde ele aldığı sorunların çoğu da kente göç ve kent insanının içine düş- tüğü sorunlar olup, yaşadığı çevrenin onun şiir sanatındaki yaratıcılığını nasıl etkilediğini açıkça göstermektedir. Örneğin “BİLİR MİSİN” adlı şiirinde göç ve kültürel çevreyi kaybetmenin sonuç- larını dile getirir: … Balık sudan çıkar ise Nasıl yaşar bilir misin Dostuna kuyu kazanın Kendi düşer bilir misin “GARİBAN” adlı şiirinde kimsesizlik ve yoksulluğu dile getirir: … Ah etti menzile ulaşsın diye İz üstünde öldü vay garibim vay Hakkını ararken iki kelime Söz üstünde öldü vay garibim vay “YARINLARIMIZ” … Sana sığınmışım yaradan kudret Dinleyen sözümden alsın bir ibret Göklere çekildi hayır, bereket Ekmeğe doymuyor karınlarımız