İzmir’de Yaşayan Bir Âşık: Âşık Ali Rıza Ezgi Ve Soküm

394 Prof. Dr. Metin EKİCİ T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı “İŞÇİ” adlı şiirde ise tamamen kent yaşamındaki ekonomik sorunları özetlemektedir: Altıda uyanan zavallı işçi Saat sekiz iş başını bekliyor Sen durma beton çek kiracı kardeş Ev sahibi aybaşını bekliyor Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı üzere, Âşık Ali Rıza Ezgi kırsalda yetişmiş bir âşık olmasına rağmen, kendine yaşam alanı olarak seçtiği kent ortamını benimsemiş ve pek çok şiirinde kent ortamının temel sorunlarını temsilcisi olduğu sanat çerçevesinde dile getirmeyi tercih etmiştir. Bu örnek, bir aşığın, kendi dünyasında meydana gelen değişimi ortaya koyduğu gibi, gü- nümüz Türkiye’sinde âşıklık geleneğinin geçirmekte olduğu değişim ve dönüşümü de yansıtması bakımından önemlidir. Diğer taraftan, 2003 yılında UNESCO tarafından kabul edilen Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi ülkemizin kültürel miraslarının korunması, genç kuşaklara aktarılmasını ba- kımından son derece önemli bir sözleşmedir. Âşıklık geleneği, sözleşme hükümlerine göre KTB tarafından hazırlanan “Ulusal Envanter”e kaydedilmiş ve uluslararası alanda görünürlük kazan- ması bakımından “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi” adlı listeye 2008 yılında ülkemiz adına kaydedilmiştir. Yine KTB tarafından hazırlanan “Yaşayan İnsan Hazineleri Envanteri” de âşıklık geleneğinin yaşatılarak korunması ve özellikle usta âşıkların ülkemiz ge- nelinde görünürlüklerinin artırılması bakımından önemlidir. Bu iki noktada, Âşık Ali Rıza Ezgi’nin yaşayan İnsan Hazinesi olma hakkının teslim edilmesi gereklidir. Sonuç olarak Âşık Ali Rıza Ezgi, Türkiye sahası âşıklık geleneğinin önemli bir temsilcisi ve yaşayan ustalarından biri olarak İzmir gibi bir büyükşehir, endüstri ve turizm merkezinde so- mut olmayan kültürel miras unsurlarımızdan âşıklık geleneğinin yaşatılmasına ciddi katkı sunan bir ustadır. Bu ustanın temsilcisi olduğu âşıklık geleneğinin sürdürülebilir kılınması son derece önemlidir. Türkiye’de âşıklık geleneğinin temsilcilerinin ve eserlerinin araştırılması ve sonuçları- nın yayınlanmasıyla ilgili pek çok tez ve monografi çalışması yayınlanmış ve yayınlanmaktadır. Bunların dışında çeşitli bilimsel toplantılar düzenlenmekte, bayram ve şenlikler yapılmaktadır. Bunların çoğu bu kültürel mirasın sürdürülebilirliği açısından önemli olmakla birlikte, bu geleneğin daha etkin bir şekilde yaşatılarak korunması için: 1. Âşıklara kent ortamlarında icra yapabilecekleri mekânların tahsis edilmesi, 2. Âşıklık geleneği temsilcilerinden usta ve çırakların tespit edilmesi, 3. Âşıklık geleneği temsilcilerinin kuracağı STK’lara destek olunması, 4. Âşıklık geleneğinin usta temsilcilerine sağlık vb. konularda sosyal haklar verilmesi ve kendilerinin ekonomik olarak desteklenmesi, 5. Âşıklık geleneği usta temsilcilerinin medya organlarında tanıtımlarının yapılması, 6. Âşıklık geleneği usta temsilcilerinin eğitim kurumlarında gençlerle buluşmasını sağlayacak programlar yapılması gereklidir.