Kültür-Çevre İlişkileri Açısından Ankara İli Nallıhan İlçesi Yenice Köyündeki Köy Bayramları

189 Kültür-Çevre İlişkileri Açısından Ankara İli Nallıhan İlçesi Yenice Köyündeki Köy Bayramları Gelenek, Görenek ve İnançlar dır. Türbenin etrafındaki toprağın şehitlerin kanıyla sulandığı için kırmızı rengi aldığı söylenmek- tedir. Anlatılanlara göre Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan askerleri Sakarı ’nın öteki tarafına kadar gelmiş, o zaman türbenin üstünden bulut gibi bir kelebek sürüsü kalkmış ve düşman askerleri kelebekleri asker zannederek “Türk askeri geliyo” diye kaçmış. Böylece düşman geri püskürtül- müş. 7 Hasan Dede Türbesinin taşı, toprağı, ağacı kutsal kabul edilir. Buradan taş, toprak alın- maz, ağaç kesilmez. Alanların başına bir kötülük geleceğine inanılır. Köyde bununla ilgili anlatılar bulunmaktadır. Bu inanış nedeniyle türbenin etrafındaki sakızlık ağaçları kutsallaştırılarak korun- maya alınmıştır. 8 Türbeye şifa umuduyla da ziyaretler yapılmaktadır. Türbenin etrafındaki sakızlık ağaçlarına “çaput/dilek bağlanır.” Hastalığı olanlar şifa dilemeye gider. Aksi çocukları uslansın diye yatırların üstüne yatırırlar. Çocuğu olmayan kadınlar sembolik salıncak yapar, türbeye asar ve dilek tutar. Aynı şekilde iş için de dilek tutarlar. Hasan Dede’ye atfedilen bu nitelikler nedeniyle burada bayram yapıldığı söylenmiştir; “bu türbe boş değil, onun için biz burayı boş bırakmayız.” Hasan Dede Bayramı’na adak kurbanları verilir. Adak sayısı en az 10-15, hatta 25 bile olurmuş. Bulgur evlerden getirilir. Köyde geçmişte pirinç de yetiştirildiği halde, bu bayramlarda bulgur aşı geleneği ısrarla sürdürülmüştür. Sabahtan kurbanlar kesilir (Görsel: 7), etler doğranır, bir kısmı haşlama, bir kısmı kavurma yapılır ve hepsi birlikte bulgur aşı na katılır. Hasan Dede Bayramı’nı çok eskiden beri erkekler yaparmış. Geç- mişte olduğu gibi günümüzde de bayram esnasında pişirilen aş ı erkekler orada yer, yanlarında getirdiği kapları da doldurur (Görsel: 10) eve götürürler. Görsel 7 ve 8 : Türbe önünde kurbanların kesilmesi ve bayram yerinde namaz kılınması 7  Bu anlatılan keramete çok benzer bir anlatıyı köylüler 2016 yılındaki 15 Temmuz Kalkışması ile ilgili olarak aktardılar: “15 Temmuz Kalkışması esnasında yukarıdan silahlar sıkılmış, insanlar da pısmış, yerlere yatmışlar. Onların ortasından beyaz cüppeli biri gelip geçmiş, sanki insanları korur gibi. Sonra onu aramışlar ama bulamamışlar.” Köylüler bu olayın videolarının internette yayımlandığını ve bu kerameti televizyonların da verdiğini belirtilmişlerdir. Köyde bu anlatı, Hasan Dede’nin Kurtuluş Savaşı’nda gösterdiği kerametlerdeki gibi bir inançla aktarılmıştır. Güncel olaylarla ilgili anlatılan bu keramet, ulu kişilere ve kerametlerine olan inancın “günün toplumsal, ekonomik, siyasi olaylarından etkiler taşıyarak” günümüzde de devam ettiğinin bir göstergesidir. Tayfun Atay (2005: 159) bu ifadeyi efsaneler için kullanmıştır. 8  Literatürde “kutsal ekoloji” diye adlandırılan bir yaklaşıma göre bu tür inanışa konu doğa unsurları bu yolla korunabilir. (bkz. Berkes, 1999)