Mersin İli Köy Seyirlik Oyunlarından Deve Botlatması Ve Âşuk-Mâşuk Oyunu

52 Prof. Dr. Nilgün ÇIBLAK COŞKUN T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı kadar da pinti bir kişi, hemen orada mizahi bir üslupla alay konusu edilir. Konuşmalarda müsteh- cenliğe varan ifadeler, argo deyimler, karşılıklı laf atmalar vb yoğun olarak yer alır. Bu durumdan kimse rahatsızlık duymaz. Aksine oyunda en komik bulunan ve gülünen bölümler bu bölümlerdir (Hallaç, 1996: 39). Oyunun en son bölümünde ise karı ile koca arasında doğan boduğa isim verme konusun- da bir tartışma çıkar. Burada kadın, kocası kadar kendisinin da söz hakkı olduğunu savunur. Tar- tışma kızışır. Kadın, kocasına söz geçiremeyeceğini anlayınca ortadaki yoğurt kabını kocasının yüzüne geçirir. Koca da su kabağını alıp karısının başında paralar. Böylece oyun güldürücü bir sonla biter (Hallaç, 1996: 39). Oyunun ikinci aşamasında ise Âşık-Mâşuk oyununa geçilir. 1.2. Âşuk-Mâşuk Oyunu Âşuk-mâşuk oyunu ise, Çukurbağ köyünden tespit edilmiş olup “deve botlatması”nın he- men akabinde oynanan, kadın ile erkeğin birbirlerine karşı hislerini yansıtan, müzikli-danslı ve sözsüz oyunlar arasında yer almaktadır. Deve botlatması oyununun ikinci aşamasını oluşturan “âşuk-mâşuk oyunu”, yörede “cüce oyunu” ya da “kalbur oyunu” olarak da bilinmektedir. Oyuncu Kadrosu, Kostümleri ve Makyajı: Oyun, biri kadın kılığına girmiş iki erkek tarafından oynanır. Bunlardan kadın rolündeki âşuk; erkek rolündeki ise mâşuk’u canlandırmaktadır. Oyuncuların belden yukarısı çıplak olup bedenlerine kömür ile birinin kadın diğerinin ise erkek yüzü çizilir. Oyuncuların kolları başın üzerinde birleştirilerek kafaya içten bir kalbur, kalburun üstüne de bir torba geçirilir. Böylelikle oyuncunun kafa kısmı daha belirgin hale getirilir, karın kısmına çizilen yüz öne çıkartılır. Baş kısmındaki torba, kafaya giyilen bir başlık görünümü verir. Oyuncular, kalça kısımlarına bir ceket geçirirler, ceketin kol içlerine bez doldurarak kol gö- rünümü verirler. Ayak kısımlarına ise yöresel bir şalvar giyerler. Ön Hazırlıklar: Oyuncular, müzik eşliğinde meydanda oynayacakları için türküleri çalıp söyleyecek bir ekip de hazır bulunmaktadır. Bu ekibin kullandığı enstrümanlar arasında davul, kaval mutlaka yer alır. Oyun: Oyunda kadını temsil eden âşuk, Silifke yöresinin meşhur türkülerinden “ham çökelek” ile meydana çıkar ve meydanda bir süre oynar. Ardından erkeği temsil eden mâşuk ortaya çıkıp âşuk'a eşlik eder. Oyun sırasında çeşitli hareketlerle birbirlerine kur yapan âşuk ve mâşuk, sıra- sıyla “Silifke’nin yoğurdu”, “Tımbıllı” türküleri eşliğinde oyunlarına devam ederler.