Moğolistan Hotonları’nın Kültürel Özelliği ve Bazı Gelenekleri

332 Prof. Dr. Gantulga TSEND T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı 1. Hoton dialog ve günlük konuşmaları içinde Türkçe sözcüklerin halen varlığını ko- ruduğu görülmektedir. Hotonlar, dil bakımından her ne kadar ana dilini unutup Moğolca konuşmasına rağmen Türkçe sözcüklerin varlığı da azımsanmayacak derecededir. Özellikle, yaşlı insanlar arasında ana dilinin varlığı ve geleneği çok görülmektedir. Örneğin, Hotonlar rakam sayarken bir, eki (iki), üçi (üç) başta olmak üzere Türkçe sözcüklerden istifade etmektedir. Moğol Hotonları arasında incele- me gerçekleştiren Rusyalı bilim adamı G.N.Potanın 87 tane, B.Ya.Vladimirçov 123 tane ve Moğolistanlı bilim adamı S.badamhatan 130 tane öz kelime tespit etmiştir. Söz konusu olan bu kelimeler, günlük konuşma ve yaygın kullanımda olmayıp daha çok geleneksel örf ve adet, dini metinler içinde geçmektedir. Bu sözcüklerin menşei açıdan Uygurca, Arapça, Farsça, Kazakça ve Kırgızca olmak üzere sınıflandırma- mız mümkündür. Bunlardan örnek olarak vermek gerekirse: Uygurca: • Ulıb – dayanmak • Çaçıbak – saç süsleri • Uiu – boğa • Paş – baş • Tiş – diş • Üçi – üç ... vs. Arapça ve Farsça: • Paygamber – Peygamber • Hudai – Hüda • Yari – Yardım • Beste – aptal • Yakşa yaş – yıldan yıla • Şitib – tüpek ... vs. Kazakça ve Kırgızca: • Agaç – ağaç • Alı – almak • Alda – tanrı • Balyakattan – zavallı • İldıs – yıldız, Kuzey kutbu • Kutlalı – bağışlayın... vs. 8 . 8  Г.Нямдаваа. Монгол Улс дахь Хотон угсаатны аман зохиолын судалгаа. Диссертаци. УБ., 2017, т.41