Opera Ve Geleneksel Kültürün Buluşması: Karyağdı Hatun Operası

187 Opera ve Geleneksel Kültürün Buluşması: Karyağdı Hatun Operası Müzik, Oyun ve Eğlence Sonuçlar Araştırmaya konu olan ve opera ve geleneksel kültürün buluşmasına örnek olarak incele- nen Karyağdı Hatun operasındaki Anadolu geleneksel motiflerine ait müziksel ve görsel unsurlar şöyle belirlenmiştir: Karyağdı Hatun operasının bestesinde bestecinin kendine ait melodilerinin yanı sıra halk türküleri ve bilinen ilahiler de eserin içinde yer almıştır. Bestecinin eklektik olarak yarattığı mü- ziğinde Türkiye’de bilinen eserleri -özellikle düğün sahnesinde- kullanması, halka yakın olma amacında olabilir. Bu da Türk bestecilerin ulusalcılık bağlamında başvurduğu bir yöntem çerçe- vesinde değerlendirilebilir. Yani bestecinin amacı, ulusal ezgilerle hem operanın konusundaki ulusal kültür özellikleri sunmak hem de toplumla opera arasında yakınlık kurmak denilebilir. Çün- kü besteci toplum tarafından bilinen ezgiler dışında operanın aria biçimlerinde özgün ve topluma yabancı gelecek bir müziksel yapı tercih etmiştir. Danslarda kimi zaman bale adımları olsa da çoğunlukla halk danslarından özellikle de Seğmen danslarından örnekler vardır. Bu da müzikte olduğu gibi danslarda da oryantal ve oksi- dental bir birleşim olarak düşünülebilir. Bu operanın dekorunda yer alan tahtadan yapılmış gergefler, kız almaya gelirken kullanı- lan at, köy meydanı ise Anadolu geleneklerinin görsel bağlamda sahne üzerinde sergilenmesidir. Kostümlerde de geleneksel Anadolu motifleri hâkimdir ve aynı şekilde aksesuarlarla da destekle- nerek bu unsur sahneye taşınmıştır. Bunlar da yerelin opera gibi Avrupa kültürü yaratısında ulu- sal bağlamda simgelenmesidir. Bu opera aslında burada sunulanın dışında uzmanları tarafından folklor malzemeleri açısından da analiz edilebilir. Anadolu kültürüne ait tasavvufi özellikteki bir karakter üzerine kurulan hikâye, opera yapıtı olarak yukarıda sayılan kültürel özelliklerle birleşmiş ve bunlar bu opera vasıtasıyla izleyiciyle buluşturulmuştur. Bu da opera sanatının sadece kendisinin olması dışında, çeşitli bağlamlarda bir aracılık ve kültür aktarıcısı olduğunu gösterebilir. KAYNAKLAR • Araz, N. (1978). Anadolu evliyaları . İstanbul: Atlas Kitabevi. • Kalafat, Y. (2004). Anadolu’da ulu kadın kişiler ve halk inançları. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş-ı Veli Araş- tırma Dergisi , (32), 37-54. • Kip Akyol, A. N. (2016). Karyağdı Hatun Türbesinden Operaya Bir Opera Etnografisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü • Schimmel, A. (2011). Ruhum bir kadındır . (çev. Ö. E. Akbulut). İstanbul: İz Yayınları. • Tanyu, H. (1967). Ankara ve çevresinde adak ve adak yerleri (Yayınlanmış Doktora Tezi). Ankara: Anka- ra Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.