Osmanlı Devlet Teşkilatı

1 4.2.3. Osmanlı Memleket Yönetimi Anahtar Kelimeler: Osmanlı tarihi, Osmanlı devlet teşkilâtı, Osmanlı memleket yönetimi, Toprak yönetimi, Ordu teşkilâtı, Osmanlılarda eğitim-öğretim, maliye, dil, edebiyat, sanat. Memleket birçok eyaletlere bölünmüştü. Eyaletler sancaklara, sancaklar kazalara, kazalar nahiyelere ayrılırdı. Eyaletler ilk zamanlarda beylerbeyi rütbesindeki valiler tarafından yönetilirken, XVI. yüzyıldan sonra vezirler tarafından yönetilmeye başlanılmıştır. Sancaklarda Sancakbeyleri ile adlî işlere bakan kadılar bulunurdu. Kazaları kadılar idare eder, güvenlik işlerinden SübaĢılar sorumlu olurlardı. Nahiyeleri ise sübaşılar yönetirdi. İstanbul başkent olması hasebiyle ayrı bir yönetimi vardı. İstanbul’un güvenlik işleri Yeniçeri Ağası ile Ġstanbul SübaĢısı ’na aitti. Belediye işlerine ġehir Emîni , adlî işlere ise Taht Kadısı denilen kişiler bakardı. Eyaletler özellikleri bakımından üçe ayrılırdı: a. Merkeze bağlı eyaletler. Merkezden gönderilen beylerbeyleri tarafından yönetilirdi. Saliyânesiz eyaletler de denir. Rumeli , Anadolu Eyaletleri gibi. b. Fetihten önceki durumlarını aynen koruyan idarî ve malî bakımdan genel hükümler dışında tutulmuş eyaletler. Seliyâneli eyaletler de denir. Mısır, Yemen, Habeş, Basra, Bağdat, Tunus, Cezayir gibi. c. Bağlı hükümetler ve beylikler. Bunlar içişlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı beyliklerdir. Eflak, Boğdan, Kırım gibi.