Osmanlı Tarihi

104 Aralık 1876 tarihinde ilân olundu. Yeni Anayasa’ya göre icra (yürütme) kuvveti hükümdarda, teĢriî kuvveti (yasama) meclislere, kazaî (yargı) kuvveti ise mahkemelere veriliyordu. Ayân Meclisi’ni Padişah, Halk Meclisi’ni halk seçecekti. İlk meclis toplantısı 19 Mart 1877 tarihinde yapılarak Padişah’ın açış nutku, Said PaĢa tarafından okundu. Yapılan seçimlerden sonra Ahmed Vefik PaĢa , Meclis Başkanlığı’na getirildi. Hazırlıksız ilân edilen I. Meşrutiyet Meclisi’nde Türk milletvekillerinin oranı % 40 kadardı. Mecliste devletin millî meselelerinin savunulması yerine azınlık milletvekilleri tarafından imparatorluğun aleyhine kararların alındığı görüldü. Rum, Bulgar, Ermeni, Yahudi, Romen, Makedon, Sırp, Marunî gibi Müslüman olmayan milletvekillerinin yanında Boşnak, Arap, Arnavut, Abaza gibi Müslüman topluluklar da millî menfaatlerimizle bağdaşmayan tekliflerle ortaya çıktılar. Nihayet Sultan II. Abdulhamid tarafından Meclis, 13 Şubat 1878 tarihinde feshedildi. II. MeĢrutiyet (23/24 Temmuz 1908): Abdülaziz zamanında Avrupa’daki liberal hareketleri yürüten Türk gençleri, öğrencileri ve yazarlarına “Genç Osmanlılar” veya “Yeni Osmanlılar” denilmektedir. Abdulhamid zamanında, Avrupa’da Abdulhamid aleyhine faaliyet gösteren liberallere ise “Jön Türkler” adı verilmektedir. Jön Türkler bu faaliyetleri sırasında birçok gizli cemiyetler kurmuşlardı. Bunlardan en önemlisi “Ġttihat ve Terakkî Cemiyeti” dir. Bu cemiyet 1890 yılında İstanbul’da Ġbrahim Temo , Ġshak Sükutî , Mehmed ReĢid ve Abdullah Cevdet tarafından kurulmuştur. Sultan Abdulhamid cemiyet üyelerine önemli görevler vererek, bu cemiyetin faaliyetini durdurmayı başardı. Ancak MeĢvered Gazetesi ’nin sahibi Ahmed Rıza Bey ile Prens Sabahaddin ’in cemiyete girmesiyle faaliyetlere yeni bir yön verildi. Cemiyetin faaliyet merkezi Makedonya’ya kaydırıldı. Selanik merkez oldu. Sivil memurlardan sonra, subaylar da bu cemiyete girdiler. Nihayet 7 Temmuz 1908 tarihinde III. Ordu Komutanı ġemsi PaĢa ’nın Manastır’da Teğmen Atıf Bey tarafından vurularak öldürülmesiyle Abdulhamid idaresine karşı ayaklanma başladı. BinbaĢı Enver Bey , Kolağası Niyazi Efendi , Kurmay BinbaĢı Tosun Bey , Kolağası Eyüb Sabri Bey kuvvetleriyle dağa çıktılar. Daha sonra Selanik’e giren İttihat Terakkî ileri gelenleri, 23 Temmuz 1908’de Kanun-u Esasî ’yi yeniden yürürlüğe koyduklarını duyurarak, Manastır’da Meşrutiyet’i ilân ettiler. Bu durum karşısında Sultan, 24 Temmuz tarihinde İstanbul’da Meşrutiyet’i ilân etti. Meclis 17 Aralık 1908 tarihinde Ayasofya’daki Adliye Nezareti binasında Sultan Abdulhamid tarafından açılarak çalışmalara başlamıştır. II. Meşrutiyet halka mal olamamıştır. İttihat Terakkî Cemiyeti ile III. Ordu’nun eseridir. Meşrutiyet’in ilân edilmesinden sonra sık sık hükümet değişikliklerinin meydana geldiği, ülkenin tam bir karışıklığa düştüğü görülür. Basından sansürün kalkmasıyla beraber, İttihatçılar’ın yayın organları olan “ġûra-yı Ümmet” , “Siper-i Saika” , “Tanin” gibi gazetelerle, muhaliflerin yayın organları olan “Serbestî” , “Mizân” ve “Volkan” gibi gazeteler karşılıklı suçlamalara başladılar. Serbestî Gazetesi sahibi Hasan Fehmi , bir gece Galata Köprüsü’nde vurularak öldürüldü. Volkan Gazetesi sahibi DerviĢ Vahdeti , katilin bir türlü bulunamaması sebebiyle çok şiddetli yazılar yazmaktaydı. İttihat Terakki ileri gelenleri, Hassa ordusuna itimat etmedikleri için Makedonya’dan üç tabur getirmişlerdi. Tarihlerimizde 31 Mart Vak’ası olarak geçen olay işte bu taburların marifetidir. 31 Mart gecesi bazı subayları tevkif eden askerler Meclis’e gitmek üzere köprüye doğru harekete geçmişler bu arada Adliye Nazırı Nazım PaĢa , Milletvekili ġekip Arslan Bey , Ali Kabulî Bey ’i katlettiler. “ġeriat isteriz” gürültüleri arasında ġûra-yı Ümmet ve Tanin Gazetelerini tahrip ettiler. Bunun üzerine İttihat Terakki liderleri III. Ordu’yu İstanbul’a çağırdı. Mahmud ġevket PaĢa komutasındaki III. Ordu İstanbul’a gelerek duruma el koydu. Ancak III. Ordu ile gelen Rum, Bulgar, Makedon, Sırp çapulcular yağma ve katliamlarda bulundular. Çok kan