Osmanlı Tarihi

79 II. Viyana KuĢatması 1681 yılında Avusturya tahtına geçen Katolik mezhebinden I. Leopold , Protestan Macarlar’a karşı büyük zulüm yapmaktaydı. Macarlar Tökeli Ġmre başkanlığında ayaklanmışlar ve Osmanlılar’dan yardım istemişlerdi. Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa PaĢa büyük bir ordu ile Avusturya üzerine sefere karar verdi. Amacı Kanunî’nin alamadığı Viyana’yı zapt etmekti. 1683 yılında Viyana önlerine gelen ordu şehri kuşattı. I. Leopold, yardım almak bahanesiyle şehri terk edip kaçmıştı. Teslim teklifini reddeden şehir şiddetle kuşatıldı. Kuşatmanın uzaması Avrupalı devletlerin toparlanmalarına fırsat verdi. Jan Sobieski komutasında Alman, Leh ve Avusturyalılar’dan hazırlanan 100 bin kişilik bir ordu şehrin imdadına yetişti. Düşman ordusunun Tuna’dan geçmesini Kırım Hanı önleyemedi. Daha sonra yapılan savaşı kaybeden Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Budin’e gelerek bozulan orduyu tekrar toparladı. Düşmanın ilerlemesine engel olarak her türlü tedbiri aldı. Ancak Belgrat’a geldiği sırada kandırılan padişahın emriyle boğduruldu. Viyana önlerinde o güne kadar yenilmez kabul edilen Türk ordusunun yenilgisi Hıristiyan ülkelerinde bir bayram sevinci ile karşılandı. Bunu takiben Türkler’i Avrupa’dan atmak üzere bir ittifak yaptılar. Kutsal Ġttifa olarak bilinen bu ittifaka başta Avusturya, Almanya, Polonya, Venedik, Papa, Malta, Rusya katıldılar. Bu ittifaka dâhil devletler her yandan Türk topraklarına saldırıya geçtiler. Avusturyalılar başta Budin olmak üzere bütün Macaristan’ı ele geçirirken, Venedikliler Atina dâhil Mora yarımadasını almışlardı. Lehler Podolya ve Ukrayna üzerine harekete geçtiler. Sırbistan’a giren Avusturyalılar Belgrat’ı da ele geçirdiler. Üstü üste gelen bu felaketler karşısında Sadrazamlığa getirilen Fazıl Mustafa PaĢa , orduyu toparlayarak Avusturyalılar üzerine yürüdü. Sava Nehri’ni geçerek Salankamen denilen yerde savaşa tutuştu. Bu sırada Anadolu askerinin bozularak kaçmaya başlaması üzerine, orduya cesaret vermek için ileriye atıldığı sırada alnından vurularak şehit oldu. O’nun ölümü ordunun tamamen bozulmasına sebep oldu (1691). Daha sonra sefere çıkan II. Mustafa , Zenta SavaĢı ’nda yenildi (1697). Bu sırada Rus Çarı Deli Pedro da Azak Kalesi ’ni alarak Karadeniz’e çıkmıştı. Daha sonra Sadrazamlığa getirilen Amcazâde Hüseyin PaĢa , devlete biraz nefes aldırabilmek için barış yaptı. Belgrat’a bağlı Karlofça kasabasında Avusturya, Lehistan ve Venedik devletleriyle ayrı ayrı 25 yıl sürecek barış antlaşması yapıldı. Karlofça Antlaşması (1699)’na göre, Banat dışında bütün Macaristan Avusturya’ya terk edildi. Sava Nehri iki devlet arasında sınır oldu. Podolya ve Ukrayna Lehistan’a, Boğdan ise Osmanlılar’a bırakıldı. Lehliler’in Kırım Hanlığı’na verdikleri yıllık vergi kaldırıldı. Korint şehri dışında Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları Venedikliler’e bırakıldı. 1700 yılında Ruslar’la yapılan Ġstanbul AntlaĢması ile Azak Kalesi Ruslar’a bırakıldı. Ayrıca İstanbul’da devamlı bir Rus elçisinin bulundurulması kabul edildi. Ġç Ayaklanmalar Ġstanbul Ayaklanmaları: İlk isyan III. Murad devrinde (1574-1595) çıktı. Kendilerine ayarı bozuk akçe (züyuf akçe) verileceğini duyan asker isyan etti. Defterdar ve bir vezirin idamıyla sonuçlandı. Yeniçeri Ocağı’nı ortadan kaldıracağı duyulan II. Osman ’a karşı çıkarılan ihtilâl en kanlısı oldu. Tahttan indirilen Genç Osman Yedikule Zindanı’nda öldürüldü (1622).