Somut Olmayan Kültürel Miras Aktarımında Müze Eğitimi

339 Somut Olmayan Kültürel Miras Aktarımında Müze Eğitimi Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Çalışmaları kurulduğu ifade edilmiştir. Fandango’nun korunmasına ve önemine dikkat çeken bu müzenin kurulması konusunda girişimin ise bir sivil toplum kuruluşu olan Caburé Kültür Derneği tarafın- dan yapıldığı belirtilmiştir (“Fandango’s Living Museum”, 2011). Bölgesel bir müze olan Fan- dango’nun Yaşayan Müzesi’nin müzik aletine, müzik aletini yapan ustaya ve yapım tekniklerine, müziğe ve dansa önem vermekle birlikte aktarımı yerel performans örnekleri ve uygulamalar üzerinden sürdürdüğü söylenebilir. Liste ’ye 2016 yılında giren Hırvatistan’daki Batana Ekomü- zesi’nin ise, geleneksel balıkçı teknesi olan batana yapımına ilişkin uygulama eğitimleri verdiği, balıkçılık ekipmanları ve çeşitli balıkçılık faaliyetleri ile ilgili atölye çalışmalarını yürüttüğü ifade edilmiştir. Ayrıca müzenin, genç kuşağın dikkatini batanaya çekebilmek için de “Ipad Ekomüzesi: Yeni Teknolojilerle Somut Olmayan Kültürel Miras Aktarımı” uygulamaları ve batana yarışı, bata- nanın parçalarını tamamlama gibi bilgisayar oyunlarını sunduğuna dikkat çekilmiştir (“Community project of safeguarding the living culture of Rovinj/Rovigno: the Batana Ecomuseum”, 2016). Liste ’deki müzeler, somut olmayan kültürel mirasın kuşaktan kuşağa aktarılması için uygun or- tamların yaratılmasına imkân sağlamaktadır. Farklı uygulamalar ile somut olmayan kültürel mira- sın katılımcılar tarafından deneyimlenmesini destekleyen bu müzeler, aktarımın canlı bir şekilde gerçekleştirilmesinde eğitim çalışmalarını kullanmaları konusunda birleşmektedir. Somut olmayan kültürel mirasın yaşatılarak korunması için atölye çalışmaları, günlük ve dönemsel etkinlikleri, uygulama örnekleri ve eğitim programları ile Türkiye’den ise Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi örnek olarak verilebilir. Adında somut olmayan kültürel miras ifadesi bulunan dünyadaki iki müzeden 2 biri olan Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi, 2012 yılında Ankara Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen bir proje kapsamında Gazi Üniver- sitesi ve Altındağ Belediyesi ortaklığında kurulmuştur. Altı aylık bir alan çalışması sonucunda yazılı, görsel ve işitsel bir arşiv oluşturulmuş ve bu arşivdeki bilgiler yerel aktörlerin de müzede rol alması sayesinde uygulama modellerine dönüştürülmüştür. 2013 yılında ziyarete açılan müzenin kurucusu Prof. Dr. M. Öcal Oğuz’dur. Müze çalışmalarını Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Araş- tırma ve Uygulama Merkezi, Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi bölümü, Somut Olmayan Kültürel Miras Enstitüsü, Gazi Üniversitesi Örgün ve Yaygın Eğitimde Somut Olmayan Kültürel Miras Kürsüsü iş birliğinde yürütmektedir. Müzenin uygulama alanları Sözleşme’nin beş başlığı ile -(a) Somut olmayan kültürel mirasın aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören dille birlikte sözlü gelenekler ve anlatımlar, b) Gösteri sanatları, c) Toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler, d) Doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar, e) El sanatları geleneği (2005: 164)- uyumlu olarak Gösteri Sanatları Atölyesi, El Sanatları Atölyesi, Mutfak, Muhabbet Odası, Gelin Odası, Masal Odası ve Oyun Odası’dır. Müze, günlük etkinlikleri kapsamında katılımcıların somut olmayan kültürel mirası deneyimlemelerine imkân sağlarken yeniden canlandırmalar, güncel atölye çalışmaları ya da eğitim programları ve kurslar ile de gelenek taşıyıcıları ile katılımcıları buluşturmakta ve yaşatarak korumayı canlı performanslara bağlı olarak gerçekleştirmektedir. Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi günlük etkinlikleri kapsamında okul grupları ile iş birliği yapmakta ve her gün yaklaşık seksen öğrencinin somut olmayan kültürel miras unsur- larını deneyimlemesine olanak sağlamaktadır. Müzedeki etkileşimli sergileme yöntemine bağlı olarak bütün envanterler katılımcılar ile buluştuklarında anlamlanmaktadır. Katılımcıların gösteri 2  Diğeri ise Çin Jiangsu’da yer alan Suzhou Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi’dir (Suzhou Intangible Cultural Heritage Museum).