Türk Halk Kültürü Bağlamında Sosyal Medya

42 Ahmet Serdar ARSLAN T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak dönen paranın 40 milyarı aşacağı kesindir. Sosyal medya sitelerinin bu ve benzeri içerik- leri desteklemediği ancak baş edemediği de bir gerçektir. Bu içeriklerin yayıncı siteler tarafından daha etkili bir şekilde bertaraf edilmesi hem toplumun sağlığı hem de ekonomik gücü açısından büyük önem taşımaktadır. Genel olarak internette var olan olguların algısı ile toplumsal algıların ve olguların çatış- maları, kültürel kodların internetle birlikte ne kadar hızlı değiştiğini ortaya koymaktadır. Kültürel kodlarımız ve simgelerimiz internetle birlikte tehlikeye girmekte ve bu en çok cinsiyet, cinsellik, ekonomi ve din olguları üzerinde yaşanmaktadır. Birçok Türkçe yayın yapan siteler, toptancı an- layışıyla reklam aracılığı yapan kuruluşların reklamlarını yayınlayarak para kazandığı için içeriğin kontrolünü sağlayamamaktadır. Söz gelimi bugün televizyonda yayınlanacak reklamlar RTÜK tarafından kontrol edilirken televizyondan çok daha etkileşimli kullanılan bir ortamda yayınlanan reklamlar, belki de yayınlandığı sitenin yöneticileri tarafından dahi fark edilememektedir. Verilen reklamlar, reklam alanın başlangıçta seçtiği etiketler aracılığıyla otomatik olarak ve kodlar ara- cılığıyla sunulmakta ise de örneğin “İslamiyet” konulu bir site “misyonerlik” faaliyeti yürüten bir reklamı kendi sayfasında yayınlayabilmektedir. Bunun nedeni konu etiketinin çok genel olarak sınıflandırılmış olmasıdır. Kitap sitelerinde yer alan dinî kitaplar, macera kitapları vb. birçok yayın “kitap” etiketine girmektedir. Sosyal Medya Sitelerinden“Etiketleme”Örnekleri Sosyal medyanın arama sayfalarındaki genel verilerin sunumu çoğu zaman “etiket ”in kul- lanılmasına bağlı olarak kullanıcının karşısına çıkarılmaktadır. Örneğin kullanıcı deneyimini esas alan Instagram’a birkaç erişimden sonra önceki aramalara uygun olarak yeni içerikler önerilmekte ve arama butonuyla beraber bir isim veya kavram hakkındaki sonuçlar anlık paylaşılma durumu- na göre kullanıcıya sunulmaktadır. Aranan etiketteki her yeni paylaşım, bir önceki paylaşımı ge- riye atmaktadır. Daha önce Instagram ile herhangi bir şekilde etkileşimde bulunulmadıysa inter- nete girilen bölge, popülerlik ve paylaşım zamanına bağlı olarak genel arama sonuçları karşınıza çıkmaktadır. Bu çalışma kapsamında daha önce internet ile hiçbir etkileşimde bulunulmamış, yeni e-posta ve yeni alınmış numara kullanan cihazdan; Instagram 27 deneyimi olup beğenilerinin ve takipçilerinin çoğunu çeyiz paylaşımları yapan grupların oluşturduğu kadın bir kullanıcıdan ve nihayet takip ettiği sayfalarının çoğunu haber ve mizah içerikli grupların oluşturduğu bir kullanıcı- dan olmak üzere üç farklı kullanıcı sayfasından üç farklı bölgede belirli kavramların araması ger- çekleştirilmiştir. Aranılan kavramlarla ilgili olarak çıkan sonuçlara bakıldığında örneğin “#islam” kavramı aratıldığında profil önerileri yakın çevrede 28 paylaşılan içeriklere öncelik vermektedir. Bu durumda bölge halkının analizlerinin yapılarak önerilerin buna göre yeniden şekillendirildiğini söyleyebiliriz. Yapılan aramalarda kullanıcıların karşısına çıkan sonuçların çoğunluğu onu etiket- leyen kullanıcının eklediği kavram bağlamında içeriklerden oluşmaktadır. Bu içeriklerin sunumu içeriği etiketleyen kullanıcının algısı ve tanımı dâhilinde ele alınmaktadır. Bu nedenle örneğin bir “ayakkabı satıcısı” bir ürününün etiketine “ayakkabı, alışveriş, moda, ankara, islam, para, lüks” vb. gibi birçok etiketi eklediğinde kavramın anlam alanına bakılmaksızın o içerik ilgili sayfada gö- 27  Daha fazla bilgi için bakınız: https://www.instagram.com/explore 28  Yakın çevre terimi internetin erişim lokasyonuna göre belirlenmektedir. Buna göre Çankırı’da ikamet eden birisinin lokasyonu Ankara- İstanbul olabilirken, Sinop’ta ikamet birinin lokasyonu Samsun ve civarı olarak belirlenmektedir.