Türk Dünyası Halk Çalgıları Orkestraları

297 Türk Dünyası Halk Çalgıları Orkestraları Müzik, Oyun ve Eğlence Bu orkestrada kullanılan çalgılar; “ Kırımpa ” çalgısının üç türü bulunmaktadır. Toyuk, hoppo ve serg kırımpadır. “ Tangsır ”, üç telli yaylı bir çalgıdır. Bu çalgının da Soprano, Alto ve bas olmak üzere üç türü mevcuttur. “ Kılyak” (kılısah) üç telli bir çalgıdır. Alto ve kontrbas ses alanında kul- lanılan tipleri mevcuttur. “ Dyah ” (jaga) ahşaptan oyma çıngıraklı bir enstrümandır. “ Hobo ” ahşap bir kutu benzeri çalgıdır. “ Kabardia ” (Khabardja) marakas çalgısına benzeyen, içinde yuvarlak topları bulunan, sallayarak ses oluşturan bir çalgıdır. “ Ataara ” gövdesi dört taraflı bir kutuya ben- zeyen içinde metal plakaların bulunduğu, rezonasyon delikleri bulunan ve sallayarak ses oluş- turan bir çalgıdır. “ Duorancık ” altı deliği bulunan kamışlı bir üflemeli çalgıdır. “ Ayaan ” (Ayaatır) kükreme manasında bir kelimedir. Kükreme benzeri bir ses çıkaran üflemeli bir çalgıdır. Hayvan sesleri taklidinde sıklıkla kullanılmaktadır. Vurmalı çalgılar gurubundan diğer çalgılar ise “ Dun- gur ” (duyunguyur) şamanik bir çalgı, “ dyrakta” (jarykta) yuvarlak şekilli bir saha vurmalı çalgısı, “ Kapur ” (kupsur) içi boş ve ağaçtan yapılmış her iki tarafı deri gerilir bir tür davuldur. Orkestrada bu geleneksel çalgıların yanında bayan, keman, flüt, obua ve basgitar yer almaktadır. Resim 8. Sergey Zverev’in Çalıştırmış Olduğu Orkestra ( Зверева , 2015: 61) Yine bu orkestranın yanı sıra yerel çalgılar ile desteklenmiş olan bir toplulukta mevcuttur. Bu topluluğun icracıları arasında farklı illerden enstrüman yapımcıları da mevcuttur. Resim 9. da görmekte olduğunuz “Kıl Saha” topluluğu özel etkinlikler için bir araya gelerek geleneksel icra örnekleri vermektedirler. Ayrıca 2017 yılı Ekim ayı içinde İstanbul’da gerçekleşen Yakut günü etkinliklerinde çeşitli konserler vermişlerdir.