Türk Halk Edebiyatı

101 Kırgız Halk Kültüründe Beyaz (Ak) Renk Türk Halk Edebiyatı Ak coolugun başınan oobasın, Ak başörtün başından sarkmasın ( Akmataliev, 2002: 384). Yola çıkmadan önce edilen duada da “Ak col” şeklinde dua edilmektedir. Yeni geline edilen bir duada: Ak coltoy bol, Yolun açık olsun, Aldıng caraşsın Önün aydınlansın Ak eleçek başınan oobasın! Ak eleçek başından hiç düşmesin! Sonuç olarak Kırgız halk kültürü içerisinde ak yani beyaz rengin farklı anlamlara sahip olduğu görülmüştür. Kırgız halk kültüründe beyaz renk: 1.Manas Destanında olağanüstü özelliklere sahip hayvanların, eşyaların, aletlerin, kıya- fetlerin ak renk ile nitelendirildiği görülür. Bu olağanüstülük Tanrı’dan geldikleri içindir. O halde ak renk Tanrısal gücü simgelemektedir. 2.Beyaz renkli bir içecek olan kımız hastalık gidericidir, şifa vericidir. Yani insanlara iyilik getirmektedir. 3.Beyaz renkli bir baş giyimi olan kalpak Tanrı Ülgen gibi üsttedir. Ak renk Tanrı Ülgen ile ilişkilendirildiğinden Kırgız kalpağı da kutsal görülmüştür. Ak renk kutsal anlamı kazanmıştır. 4.Yeni gelinlerin giydiği ak köynök, ak cooluk; gençlik, temizlik, saflık anlamlarına gelmek- tedir. Sosyal bir gösterge olarak evli kadına ait bir baş giyimi olan beyaz eleçekte ak renk olgunluk anlamına gelmektedir. 5.Boz üyün tepesine bağlanan beyaz bez; huzur, mutluluk, bereket anlamı taşımaktadır. 6.Soyut halk kültürü unsurları içerisinde beyaz renk; ak niyet, ak saçuu, ak gönül, ak co- oluk saluu, ak beşik, ak bala şeklinde geçmekte ve bu ifadelerin hepsinde de olumlu bir anlama sahip olduğu görülmektedir. 7.Edebî mahiyetteki halk kültürü unsurları içerisinde ak rengin kutsallık, temiz gönüllük, doğru, helâl, iyi, gerçek anlamlarına geldiği görülür. Kısacası Kırgız’ın düşünüşünde ve algılayışında beyaz renge yüklenen anlamlarda Şa- manist inanışın etkili olduğu görülmektedir.