Türk Halk Edebiyatı

439 Manas’ın Hayvanlarla İlgili Epitetleri Türk Halk Edebiyatı Manas’tan yenilen Çinlilere ait ilk metinde onlar, halklarından, vatanlarından ayrıldıklarını söyledikten sonra, Manas’ın arslan gibi gücü olduğunu söyleyip onun ortaya çıktığına sinirlenmek- tedirler. Gördüğümüz gibi Manas’tan yenilen, onun gücünü gören düşmanları Manas’ın gücünü arslana benzetmektedirler. Bu metin arslanın Türklerde gücü sembolize etmesiyle örtüşmektedir. Manas ile Ürbü arasındaki kavga anlatılan metnin bir parçası olan ikinci metinde olumsuz bir sözden dolayı sinirlenen Manas’ın heybeti arslana benzetilmektedir. Savaşa çıkan Manas tasvir edilen üçüncü metinde Manas’ın savaşa hazır oluşu, asrlanın saldırısına benzetilmiştir. Demek ki asrlan epiteti destanda Manas’ın gücünü, cesur, savaşçı kişiliğini yansıtmak için kullanılmaktadır. 2. Kabılan (Pars) Manas’ın tasvir edildiği peotik formel şeklindeki kalıp metinlerde arslanla birlikte kabılan (pars) epiteti de çok geçmektedir: S. Orozbakov, ‘Manas’, V. kitap, s. 171 Manas Destanı (Özgün Metin) Türkiye Türkçesine Aktarımı Kabılan Manas akırdı, Kıcıldagan kaapırdı Kırıp saldı bir dalay, Kırganına çıdabay Keselik keldi akırıp, Pars Manas haykırdı, Çok sayıdaki düşmanın Birçoğunu öldürdü, Öldürdüğüne dayanamayıp Keselik geldi haykırıp. S. Karalaev, ‘Manas’, 2010, s. 000 Manas Destanı (Özgün Metin) Türkiye Türkçesine Aktarımı Kabılan Manas kankor şer, Artık balban, artık er Tüp atası Tügöl kan, Tübünön Kıdır daarıgan, Betteşken aman bolbogon, Bet algandı koybogon, Çaçılgandı cıyganı, Kaalaganı ıymanı, Kabılandın özü oşol. Pars Manas kankor şer, Büyük pehlivan, kahraman er Büyük dedesi Tügöl Kan, Doğduğundan Hızır kollayan, Savaşan sağ kalmayan, Saldırdığını sağ bırakmayan, Dağılanları toplayan, İstediği İman, Parsın tam kendisi. C. Mamay, ‘Manas’, 2004, s. 353 Manas Destanı (Özgün Metin) Türkiye Türkçesine Aktarımı Kabılan Manas kep aytat, Katuu ün çıgıp bek aytat, Kalıŋ el uksun dep aytat. Pars Manas söylüyor, Sesini yükselterek sert söylüyor, Halkın çoğu duysun diye söylüyor. Gördüğümüz gibi yukarıdaki metinlerde Manas’ın epiteti olarak kabılan (pars) kullanılmış-