Türk Halk Edebiyatı

99 Kırgız Halk Kültüründe Beyaz (Ak) Renk Türk Halk Edebiyatı Anne karnındaki bebeği soran bir bilmecede de ak renk şu şekilde geçmektedir: Ak sandıkta tobum var. (Akmataliev, 2002: 80) Bu örnekte anne rahminin ak olarak nite- lendirilmesi anne rahmine verilen kutsallık şeklinde düşünülebilir. Ayrıca bilmecelerde tezat oluşturmak adına kara kelimesi ile birlikte de ak kelimesinin kullanıldığı görülür: Cevabın kitap olduğu bir bilmecede: Özü ak, sözü kara (Akmataliev, 2002: 144). Cevabı pamuk olan bilmecede ise: Ak toom arı aştı, Kara toom beri aştı (Akmataliev, 2002: 69). 3.2. Kırgız Atasözlerinde Ak Renk Atasözleri söyleyeni belli olmayan, halk topluluklarının asırlar boyunca karşılaştıkları olay- lardan ve tecrübelerden ders alarak ortaya konan, benimsenen ve sonraki nesillere devredilen sözlerdir. Atasözleri ile sayfalarca anlatılacak durumlar, meseleler kısaca anlatılmış olur (Kurt, 1991: 2). Kırgız atasözleri içerisinde ak sözcüğü farklı anlamlarda geçmektedir. Atasözleri in- celendiğinde ak kelimesinin olumlu anlamlara geldiği görülür. Atasözlerinde ak kelimesi temiz, doğru, hel â l, gerçek anlamlarında kullanılmaktadır: Ak könüldün atı arıbayt, tonu tozboyt. ( Şavk, 2002: 14). Temiz gönüllünün atı yorulmaz elbisesi eskimez. Ak oylop, adal işte. ( Şavk, 2002: 14). Doğru düşünüp, helal çalış. Azamat bolson ak işte, Babayiğit isen ak ( helal) çalış, Azdır köptür mal bolot. Az veya çok mal olur. Bekerinen mal tapsan, Bedavadan mal bulsan, Berekesi cok bolor. ( Şavk, 2002: 46). Bereketi yok olur. Taza üröndön öngön dan, Yeni tohumdan yetişen tane, Dıykandı bayıtat. Çiftçiyi zengin eder.