Uygarlıklar

12 Anahtar Kelimeler: İyonlar M.Ö. 1200 yılında Dorlar’ın Yunanistan’ı işgâlleri üzerine Akalar’ın bir kısım Anadolu’nun batı taraflarına göç ettiler. Bunlar İzmir’in kuzey ve güney kıyılarına yerleştiler. Bu bölgeye İyonya adı verildi. Buraya gelen Akalar, Minos ve Miken medeniyetlerini yeniden canlandırdılar. Burada yeniden şekillenen bu medeniyet İyon Medeniyeti adını almıştı. Zaman içinde bu medeniyet adalara ve Yunanistan’a yayıldı ve Yunan Medeniyeti denilen bir medeniyetin doğmasına da sebep oldu. İyonlar denizci bir kavimdi. Bu insanlar çok zeki ve şahsî teşebbüsleri ise pek fazlaydı. İyonlar Anadolu’nun batı kıyılarında Efes, Milet, İzmir ve Foça şehirlerini kurdular. Foçalılar Akdeniz’in batısında koloniler kurup ticarete başladılar. İyon siteleri/şehirler Anadolu ve Akdeniz ticaretini kontrollerine alarak Anadolu’da kuvvetli bir kültür merkezi meydana getirdiler. Medeniyetleri İyon Medeniyeti’nin en önemli kültür merkezi Milet ile Efes’ti. Bu şehir harabeler hâlâ mevcuttur. Batı Anadolu’ya yerleşen İyonlar Doğu medeniyetiyle de temasa geçtiler. Bu sebeple ilim ve sanat alanında büyük gelişmeler gösterdiler, İyonlar arasında büyük âlimler ve filozoflar yetişti. Bunlar arasında matematikçi, coğrafyacı ve filozof Miletli Tales dünyanın tanıdığı en kuvvetli bir fikir adamıdır. Yunan felsefesini kuran bu filozoftu. Bununla beraber tabiat felsefesinin esasını kuran Anaksimandros ve Anaksimenes yetişmişti. İnce ve zarif İyon sanatı Anadolu’da pek değerli eserler bırakmıştı. İliyada ve Odise adlı eserleri yazan İzmirli Homeros da bu medeniyet içinde doğmuş ve yaşamıştır. Kaynak (Source): Leroux, J. Gabriel-Georges Contenau; Eski Akdeniz Ve Yakın Doğu Uygarlıkları , Çev. Nihal Önol, İstanbul 1966. Memiş, Ekrem; Eskiçağ Türkiye Tarihi (En Eski Devirler’den Pers Ġstilasına Kadar , Konya 2002, s. XIV + 312.