Yörük Kültüründe Meydana Gelen Değişmeler

483 Yörük Kültüründe Meydana Gelen Değişmeler Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Çalışmaları bunlarla akrabalık bağı olan ve zaman içinde Isparta, Burdur, Antalya il merkezleriyle, bunlara bağlı Şarkîkaraağaç, Serik, Manavgat ve Alanya ilçe merkezlerine yerleşerek, kent yaşam biçimi- ni sürdürmekte olan Yörüklerden oluşmaktadır. Araştırma evreninde kırsal alan ve şehir merkezlerindeki konargöçer kökenli Yörük nüfu- sunun tam sayımı mümkün olmadığından; araştırmanın her iki safhasında da nicel ve nitel araş- tırma tekniğiyle birlikte kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada hali hazırda hem konargöçerliği sürdüren hem de köyde yaşayan 90 ve şehirde yaşayan 90 Yörük birey olmak üzere 180 birey ile görüşülmüştür. Yörüklerin Sosyo-Kültürel Yaşamlarında Meydana Gelen Değişmeler Eğitim düzeylerinde meydana gelen değişmeler Ülkemizde 1980’lere gelinceye kadar eğitimde cinsiyet ayrımcılığı -bazı yer ve yıllarda önemli ölçüde- vardır. Yörükler arasında kız çocukları eğitimden çok kolay feragat ettirilmiştir. Ülkemizde yakın bir zamana kadar eğitim imkânları kısıtlı olmakla birlikte kırsal yaşam sürenlerin çoğunda geleneksel eğitim anlayışının bir yansıması olarak kız çocuklarının okutulmaması eğili- minin yüksek olduğu bilinen bir gerçektir. Bu nedenle yapılan benzeri araştırmalarda yaşlı kuşağı temsil eden kadınların eğitim seviyesi düşük çıkmaktadır (Kaya, 2011: 41). Araştırma grubunda, kırsal yaşam sürenlerde görüşülenlerin yaklaşık %90’ının anne ve kaynanası okuma-yazma bilmezken, okuryazar olanların oranı %7,2, ilkokul eğitimi görmüş olan- ların oranı ise %3,3’tür. Şehirde Yaşayanlar anne ve kayın validelerinde okuma-yazma bilmeyenlerin oranı %56, okuryazar %14,4, ilkokul mezunlarının oranı ise %27,2’dir. Kırsal yaşam sürenlerin anne ve kay- nanalarında eğitim seviyesi en fazla ilkokul iken şehirde yaşayanlarda bu eğitim seviyesi fakülte mezununa kadar yükselmektedir. Şehirde Yaşayanlar anne ve kaynanalarının eğitim düzeyinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Araştırma grubunda kırsal yaşam sürenlerin babalarının yaklaşık %51’i okuma-yazma bil- mezken, okur-yazar olanların oranı %37, ilkokul mezunu olanların %7’dir. Babası medrese ve mektep mezunu olanlar %4,4 tür. Görüşülenlerin eğitim seviyesi anne babalarına göre yükselmektedir. Görüşülenlerin kendi çocuklarının eğitim seviyesi de kendilerinden daha yüksektir. Kuşaklararası bir süreçte, eğitim imkânlarının yurt sathında yaygınlaşması, erişilebilir hale gelmesi, konargöçerlikten yer- leşik yaşama geçiş, eğitime yönelik algı ve atfedilen anlamlardaki değişmeler, eğitim düzeyinin kuşaklararası boyutta gittikçe yükselmesine neden olmuştur. Eğitim seviyesinde cinsiyet farkının giderek azaldığı ve seviyenin yükselmesi görüşülenlerin çocuklarının eğitim seviyesinde görül- mektedir. Modern toplumlarda, özellikle eğitim yoluyla meslek ve statünün elde edildiği dikkate alı- nırsa, bu değişimin, çalışma hayatından toplumsal ilişkilere, kültürel etkinliklerden yaşam biçimi- ne, din ve siyaset anlayışından topyekûn dünyaya bakış açısına varıncaya kadar birçok alanda