Zeytin Ağacının Gölgesinde Bursada Zeytin ve Zeytinyağı Kültürü

311 ZEYTİN AĞACI’NIN GÖLGESİNDE BURSA’DA ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI KÜLTÜRÜ Zedal KONDAKÇI 1 Oleacea familyasının bir üyesi olan zeytinin anavatanı Güneydoğu Anadolu Bölgesini de içine alan yukarı Mezopotomya ve Güney Ön Asya olarak belirlenmiştir. (Göğüş. F.2008). Olea- europea cinsinden olan zeytinin oleaeuropea oleaster(yabani) ve oleaeurepa sativa (ehli) olmak üzere iki türü bulunmaktadır. Yabani dikenli zeytin ağacı oleaster’in aşılanarak ıslah edilmesi, sativaya dönüştürülmesi M.Ö 4000’lerde Anadolu ve Doğu Akdeniz kıyı şeridinde Samiler tarafından gerçekleştirilmiştir. Zeytinin bir kültür bitkisi olarak yetiştirilmesinden 1500-2000 yıl sonra meyvesinin sıkılıp yağının çıkarıldığı, Fırat ve Asi ırmakları arasındaki Palmira Bölgesi'nde gerçekleştirilen kazılarda gün yüzüne çıkarılan yağ presleri ve yağ saklama kaplarından anlaşılmaktadır. Suriye ve Lübnan kıyılarında yaşayan Fenikeliler aracılığıyla önce zeytinyağı ticareti yapılmaya başlanmış sonra zeytin fideleri bütün Akdeniz Havzası ve Kuzey Afrika’ya yayılmıştır. 1 Bursa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Folklor Araştırmacısı(Halk Bilimci).