Azrail İnancının Türk Halk Kültürüne Yansımaları

310 Prof. Dr. Esma ŞİMŞEK T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı yaygın bir şekilde bilinmektedir. Ancak sanılanın zıddına “Azrail” korkulan ya da kaçınılan bir tip olarak değil, bazen arkadaş, bazen yol arkadaşı bazen de can veya ömrün uzatılması konusunda pazarlık edilen bilge bir kişi olarak belleklerde yerini almıştır. Sonuç İnsanların canını almakla görevli olan Azrail/Ölüm Meleğine folklorun çeşitli alanlarında rastlamak mümkündür. Gerek inanış, gelenek ve göreneklerde gerekse halk edebiyatının değişik türlerinde, yeri ve zamanı geldiğinde her nefsin ölümü tadacağı, bundan kurtuluşun mümkün olmayacağı bir takım örneklerle anlatılmaktadır. Allah tarafından can almakla görevlendirilen Az- rail, bir taraftan da insanları “iyi” ve “olumlu” yönde uyarmaktadır. Bu özelliği ile adeta halk anla- tılarındaki “ak saçlı ihtiyar” motifiyle örtüşen Azrail, kahramanların insan-ı kâmil olmalarına zemin hazırlamıştır. Diğer taraftan can almada Azrail’in sadece bir elçi olduğu ve Allah’ın emirlerini yerine getirdiği açıktır. Azrail’in görevi istenmeyen bir iş olduğu için kişiler tarafından adı hoş karşılanmamış, ondan uzak durulmaya çalışılmıştır. Tunceli’de “Felek” teriminin Azrail yerine de kullanılması bu özelliğinden dolayıdır.