İşlev ve Yapısı Açısından Sinop’ta “Müğren Manileri” Üzerine Bir Değerlendirme

138  T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı manilerin pek çoğu kültürel hayata ilişkin unsurların yanı sıra çevreye ait algıyı da içinde barındı- rır. Yapılan iş, kültürel hayat ve çevre ile ilgilidir. Daha genele geçilmiş durumdadır. Çeltik otu çeltik otu Çeltik otunun ilk otu İlk otu öyle böyle Hani bunun son otu( KK.4) Bu mani Boyabat çevresinde söylenenlerden biridir. Yapılan iş doğrudan maniyi biçimlen- dirmiştir. Çeltik tarlasının ilk büyüyen otunu biçmek kolaydır. Fakat ikinci üçüncü kez ayıklanma- sı gerektiğinde otlar kalınlaşmış köklenmiştir. Buna “son otu” denir, toplaması zordur. Kısacası çeltik işinin zorluğu iş anında manide dile getirilmiştir. Dağda davşan otlasın Yoldan yola atlasın Biz müğreni çağruken Dabancalarpatlasun( KK3) Bu manide yukarıda da belirttiğimiz gibi, kadınlar mani söylerken bunu beğenen erkekler de uzaktan silah sıkarlar. Bu müğren sırasında bir âdet olmuştur. Genç kızı beğenen erkek, bu şekilde maniye karşılık verir bir anlamda kız, “görücüye çıkmış” sayılır. Hey Heeeeeeyyyyyy Ot yoların yoların Hey Heeeeeeeyyyyyy Barmağıma doların Hey Heeeeeeyyyyyyy Çok gonuşma gaynana Hey Heeeeeeyyyyyyyy Saçlarını yoların Gelin- kaynana ilişkisi pek çok maniye konu olduğu gibi müğren manilerinde de bolca bulunur. Kültürel dokuya dair fikir veren bu manide hem işin yapılış şekli hem de kültürel hayata ait unsurlar bir aradadır. Üçüncü tip yapısal nitelik, olgu dile getiren manilerdir. Bu tipte maniler daha çok yargı ve görüş ihtiva eder. Bir takım gerçek olgular dile getirilir. Mani söyleyen kişi kendi durumu ile reel hayatın gerçekleri arasında bağ kurar. Gerçek hayata ilişkin ögeler daha çok ilk iki dizededir son iki dizede ise kendisine döndüğü kısım bulunur. Kesin ve net anlatım var. Sen yoksan ben kala- mam, evine geleceğim, beni almazsan pişman olursun gibi yargılar var.