Ahmed-i Hânî kimdir?
17. yüzyılın önde gelen İslam âlimlerinden, mutasavvıf ve şair Ahmed-i Hâni, 1651 yılında Hakkari yakınlarındaki Han köyünde dünyaya gelmiştir. Hâni ismini, bu köyden ya da burada yaşayan Hâni aşiretine mensup Hâniyan ailesinden aldığı düşünülür.
Hâni, Doğu Anadolu’nun birçok yerini dolaşarak Arapça, belâgat ve dini ilimler okumuş; ayrıca astronomiyle ilgilenmiştir. Bir süre bölgenin kültür merkezi olan Cizre’de yaşamış ve ünlü eseri Mem û Zîn’i burada kaleme almıştır. Hayatının son dönemlerini geçirdiği Eski Bayezit’te (Doğubayazıt) 1707 yılında vefat etmiştir.
Ahmed-i Hâni'ye ait olan türbe, Doğubayazıt'a yaklaşık sekiz kilometre mesafede,
İshak Paşa Sarayı'nın yakınında yer almaktadır. 18. yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir. Bölgede en çok ziyaret edilen türbelerden biridir. Türbenin yanında sonradan yapılmış bir cami ile hazire bulunmaktadır.
TGA
Eserlerinde ilahi aşk, ahlak ve toplum meselelerini işleyen Ahmed-i Hani’nin en bilinen eseri, beşerî bir aşk hikayesini kullanarak ilahi aşkı anlattığı Mem û Zîn adlı mesnevisidir. Nûbahârâ Bıçûkân, Akidâ İman ve Çârkûşe, Hâni’nin diğer eserleridir.
Kaynak: Alpaslan, İ. (1995). "Her Yönüyle Ağrı. " Tutibay Yayınları.