­ AMASYA ASKERLİK GELENEKLERİ | Kültür Portalı

Amasya Askerlik Gelenekleri - Amasya

Gelenekler-Görenekler

Askerlik vakti yaklaştığında asker olacak gencin ailesinde hazırlıklar başlar. Baklavaların açılması, çeşitli tatlıların hazırlanması olarak sıralanabilecek bu hazırlıklar, akraba, konu komşunun gencin yanına “güle güle gitsin“e geldikleri vakit ikram edilir. Gelen misafirler asker için havlu, çorap atlet vs. hediyeler getiriler. Askere gitmeden bir hafta evvel bazı aileler mevlit okuturlar. Askere gidecek bütün gençlerin katıldığı bu mevlitlerde, askerliğin iyi bir şekilde geçmesinin yanında vatana millete hayırlı uğurlu olması için dualar edilir. Bu tören, katılanlara ağız tatlılığı olsun diye şeker dağıtımıyla son bulur. (Alan Köyü)

Askere gidecek gence işlerden el çektirilir ve arkadaşlarıyla eğlenmeleri sağlanır. Gençler sık sık bir araya gelerek kimi zamanda davul ve zurnanın da olduğu eğlenceler düzenlerler. Askere gidecek gençler konu komşu tarafından ziyaret edilmekte ve bütün gençler yemeğe davet edilmektedir. Askere gidecek gençlere her ev bir miktar para verir, verilen para her ailenin ekonomik durumuna göre değişir. Yemekler yendikten sonra, evin büyükleri, gençlerin rahatça oturup eğlenmeleri için onları yalnız bırakırlar. Gençlerde kendi aralarında müzik dinleyerek eğlenirler. Davet gecelerinde yapılan başka bir uygulama da; askere gidecek olan gençlerin davet edildikleri evlerin tavanına önlerinde ne varsa takmalarıdır. Bu sigara, gofret, çay kaşığı veya küçük herhangi bir eşya olabildiği gibi, sevgiliye yazılan şiirlerde olabilmektedir. Bu nesneler ağaçların arasına sıkıştırılır. Hatıra olsun diye takılan bu nesneler, asker gelene kadar ev sahibi tarafından yerlerinden çıkarılmaz.

Askerlik dönüşü, gençler tekrar eve yemeğe davet edilirler. Hem dönüşün kutlanması hem de gitmeden evvel tavana taktıkları nesnelerin indirilmediğini göstermek amaçtır. Davet eden aile gencin tavana taktığı nesneyi çıkarmayarak ona değer verip sevdiğini gösterir. Askerden dönen genç taktığı nesneyi kendisi çıkarır. (Alan Köyü)

Askere Uğurlama: Asker toplu bir şekilde uğurlanır. Konu komşu dost ve akrabalar asker adayıyla vedalaşır. Askerliğin sağ salim kazasız belasız geçmesi için dualar edilir ve davul zurna eşliğinde yolcu edilirler. Askerin gönderdiği ilk mektubu aileye getirene müjde karşılığı ya bir miktar para ya da bir horoz verilmektedir. Getirilen mektup aile tarafından asker gelene kadar saklanır. İl genelinde asker uğurlama törenleri özde aynı olmakla birlikte bazı uygulamalarda farklılık göstermektedir. Örn. Amasya İli Uygur Beldesinde, askerden gelen ilk mektup süslenir, belde yakınlarındaki Cafer Dede türbesine asılır. Bu mektup asker gelene kadar orda kalır. Aynı zamanda asker giderken de Cafer Dede türbesini ziyaret eder, askerliğinin iyi geçmesi, sağ salim gidip dönmeleri için dualar edilir ve birtakım geleneksel usuller uygulanır. Bunlar; • Asker arabaya binmeden evvel kısmeti çeksin de geri dönsün diye bir parça ekmek ısırtılır ve bu parça asker dönüşüne kadar bekletilir. • Gitmeden önce üstündeki atlet çıkarılır ve gelene kadar yıkamadan saklanır.

Askerlik dönüşü ve karşılama: Askerin geleceği vakit evi bir hazırlık telaşı kaplar. Onun en sevdiği yemekler, tatlılar yapılır. Konu komşu ve akrabalar ilerleyen günlerde askerin yanına “hoş geldin” ve “geçmiş olsun”a gelirler. Genç, gelirken yanında çoğunlukla kına olmak üzere, mendil, çorap, havlu v.s. gibi hediyeler getirir ve ziyarete gelen kişilere bunlar verilir. Artık gence adam olmuş gözüyle bakılır. Toplumda söz sahibi olur. Aynı dönemde askerlik yapmış olanlar birbirlerine “Tertip“ diye seslenirler. Askerlik dönüşü de bazı aileler mevlit okuturlar. Gencin askerliği çok zor koşullarda gerçekleşmişse aile tarafından avucuna kına yakılır. Avucun bütününe yakılan bu kına, askerliği bitirdiğine duyulan sevinci, kutlamayı, rahatlığı yansıtır. Bazı aileler oğulları için kurban adarlar. Asker dönüşünde bu adak yerine getirilir.

Görüntülenme Sayısı : 7461    Eklenme Tarihi : 04 Şubat 2013 Pazartesi    Güncellenme Tarihi : 15 Aralık 2020 Salı