­ SEMAVERCİLİK | Kültür Portalı

Semavercilik - Amasya

El Sanatları

Semaver; çay demlemek ve demli çayın bardağa alınmasının ardından çaya istenen miktarda su ilave etmek için gerekli olan sıcak suyun kaynatılmasında kullanılan ve ortasında kömür ve odun yanan ocağı bulunan musluklu kap olarak tanımlanabilir. El sanatları kapsamında Amasya yöresine özgü gelişme gösteren, “teneke semaver “ile “bakır semaver” adlarıyla tanınan ve yörede yapımına devam edilen sanat dallarından biridir. Yöre insanının çay içme alışkanlığı nedeniyle semaver yapımının pratik olarak geliştirildiği tahmin edilmektedir.

Semaver; alt tarafında taşıyıcı görevi yapan ayak, orta bölümünde ayaktan destek alan ve genellikle silindir şeklinde olan gövde kısmı ile gövdenin devamında çay demliğini koymaya yarayan ve yörede “demkeş” adı verilen bölüm olmak üzere üç ana kısımdan oluşmaktadır. Günümüzde bazı semaverlerde bir yerine iki demkeş bulunduğu görülmektedir. Semaverin orta kısmında suyu ısıtmaya yarayan ızgaralı kömür yanan kısım ve üzerinde semaver borusu ile orta kısmı çevreleyen su haznesi bulunmaktadır. Gövdenin üst kısmında semavere su konulmasına yardımcı olan kapak, alt kısmında ise su almak için kullanılan musluk yer almaktadır. Ayrıca ayak kısmında daire şeklinde havalandırma boşlukları bulunmaktadır. Son yıllarda fabrikasyon semaverlerin üretilmesi, bu yörede semaver yapımını olumsuz yönde etkilemiştir. Teneke semaverler hafif ve kolay taşınabilir elverişli bir yapıya sahiptir.

Semaverler, özellikle bağ ve bahçelerde çayın demlenmesi ve muhafazasında kullanılmaktadır. “TR83 Bölgesi Günümüz El Sanatları Envanteri ve Pazar Araştırması” projesi kapsamında Amasya’da yapılan incelemeler sonucunda semaver yapımcılığının giderek azalmakta olduğu anlaşılmıştır. Bu proje doğrultusunda Amasya’nın simgesel öğelerinden biri olan ve el sanatı çerçevesinde yapımına devam edilen bu sanatın geliştirilmesi yanında tanıtım ve pazarlama kolaylıklarının sağlanması planlanmıştır.

Görüntülenme Sayısı : 3378    Eklenme Tarihi : 11 Şubat 2013 Pazartesi    Güncellenme Tarihi : 24 Aralık 2020 Perşembe