Aperlai (Aperlae) Antik Kenti bugünkü Kaş ile Kekova arasında bulunan Sıçak Yarımadası'nda uzun ve dar bir koyun başlangıcında yer alır. Kentin orijinal adı Luwi dilinde “akarsu boğazı” anlamına gelen “Aprillai” olup Bizans dönemi piskoposluk kayıtlarında ise adı “Aprillae” olarak geçmektedir.  

 

 

Aperlai, küçük boyutlu bir Likya liman kentidir. Kentin, MÖ 5. ve 4. yüzyıla ait “apr” ve “prl” kısaltmalarıyla bastırdığı Likya dili ile yazılmış gümüş sikkeleri, Aperlai’nin Likya Birliği öncesi varlığına işaret eder. Kentin ismine ise daha çok, geç devir yazarları olan Plinius, Stadiasmus, Ptolemaios ve Hierokles’te rastlamak mümkündür. 16. yüzyılda tamamen terk edildiği ve belki üç beş balıkçı ailesinin barındığı korunaklı bir liman olarak, Piri Reis’in Kitab-ı Bahriye’sinde de anılmaktadır.

 

 

Birlik dönemine ait sikkelerinde Aperlai’nin Roma egemenliğindeki diğer Likya şehirleri gibi yalnızca III. Gordianus zamanında sikke basma yetkisine sahip olduğu bilinmektedir. Likya Birliği sırasında Aperlai üç kentin, bazı kaynaklara göre ise dört kentin “tek oya” sahip olduğu birliğin başındadır. Aperlai’nin Simena, Apollonia ve İsinda ile bir sympoliteia imzaladığı ve oluşturduğu kesindir.

 

Aperlai'de görülebilen arkeolojik kalıntıların çoğu Roma dönemine aittir. Yerleşimdeki bilinen en erken kalıntı ise Helenistik dönemdendir. Kentin kalıntıları denize doğru inen tepenin eteklerinde, körfezin kuzey tarafında yer alır. Kent, deniz kenarından başlayarak akropole doğru uzanan rektogonal ve poligonal tekniklerin kullanıldığı, kulelerle takviye edilmiş surlarla çevrilmiştir. Kuzey surların üstünde kare planlı üç adet savunma kulesi görülür. En iyi korunmuş durumda olan batı duvarı, ikisi düz biri kemerli üç kapıya sahiptir. Güney duvarı ise tepe yamacına dik olarak devam eder ve poligonaldir. Günümüzde büyük ölçüde tahrip olmasına rağmen orta kısmında şehre girişi sağlayan, iki yanında birer kulesi bulunan bir kapı yer almaktadır.

 

 

Tüm Likya liman kentlerinde olduğu gibi Aperlai’de de limana yakın iki adet Roma dönemi hamam kalıntısı saptanabilmiştir. Biri akropolün kuzeybatı köşesinde diğeri de güneydoğu köşesinde olmak üzere iki adet küçük boyutlu Bizans kilisesi kalıntısı da dikkat çeker. MS 6. ve 7. yüzyıllara tarihlenen her iki kilise de bazilikal planda inşa edilmiş olup Erken Bizans kilise mimarisini yansıtır. Orta geniş koridorun her iki yanında iki dar koridor, sonunda ise yarım daire planlı apsis yer alır. Kentin nekropolü kale surlarının doğusunda yer almakta olup burada çok sayıda Likya lahdi bulunmaktadır. Rıhtım, rıhtıma ait binalar ile rıhtıma yakın yapıların kalıntıları ise bugün sular altındadır.

Aperlai, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne önerilen “Likya Uygarlığı Antik Kentleri” (2009) arasında yer almaktadır.

Kaynak: "Aperlai", Dünden Bugüne Antalya (II. Cilt), Antalya Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2012)