Hısnıkeyfa, “kaya hisarı veya taş kale” anlamına gelir. Zamanla Hasankeyf olarak anılmıştır.
Tanıtma Genel Müdürlüğü Arşivi, Servet Uygun
Hasankeyf, Diyarbakır ve Cizre şehirleri arasında önemli bir kara ve su yolu güzergahındadır. Savaşların olmaması ve ticaret yollarının buradan geçmesi Hasankeyf’i kültürel bir kavşak haline getirmiştir. Roma döneminde İran sınırını denetim altında tutabilmek için Hasankeyf’e kale inşa edilmiştir. Emeviler ve Abbasilerden sonra şehir Artukoğullarının eline geçmiştir. Hasankeyf ile beraber Diyarbakır, Mardin ve Harput’ta hüküm süren Artuklular zamanında kent en parlak dönemini yaşamıştır. 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra bölge Selçukluların hakimiyetine girmiş; 1232 yılında ise Eyyübiler tarafından ele geçirilmiştir. Eyyübilerden sonra Hasankeyf’e Akkoyunlular hâkim olup, 15. yüzyıl başına kadar hüküm sürmüşlerdir. 1473 yılında Uzun Hasan ve Fatih Sultan Mehmet arasında yapılan Otlukbeli Savaşı’na tanıklık eden Hasankeyf, Akkoyunlulardan sonra Safevilerin; 1515 tarihinde Yavuz Sultan Selim’in Doğu Seferi ile birlikte ise Osmanlıların egemenliğine geçmiştir.
TGA
Hasankeyf Höyük günümüzde Ilısu Baraj Gölü suları altında kalmıştır. Bölgede gerçekleştirilen kurtarma kazılarında ele geçen önemli bulgu ve buluntulardan hareketle Hasankeyf Höyük, Anadolu’daki en eski ve önemli neolitik dönem yerleşme alanları arasında sayılmıştır. Kentte, Demir Çağı ve Helenistik döneme ait bulguların yanı sıra Doğu Roma, Artuklu, Eyyubi, Akkoyunlu ve Osmanlı dönemlerine ait önemli yapı ve yapı toplulukları ortaya çıkarılmıştır.
TGA
Ören yerindeki önemli yapılardan;
Zeynel Bey Türbesi ve Külliyesi, Artuklu Hamamı, İmam Abdullah Türbesi ve Zaviyesi, Eyyubi Kızlar Cami, Orta Kapı, Süleyman Han Cami ve Külliyesi, Er-Rızk Cami ve Külliyesi gibi taşınmaz kültür varlıkları, 2017-2019 yılları arasında Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı'na taşınarak yerleştirilmiştir. Kazı çalışmalarında ele geçen eserler ise
Hasankeyf Müzesi ve
Batman Müzesi’nde sergilenmektedir.
Tanıtma Genel Müdürlüğü Arşivi, Servet Uygun
Kaynaklar:
Batman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü web sitesi. “Batman Hasankeyf Müze Müdürlüğü: Hasankeyf Örenyeri”.
Ören Yeri
Kültür Turizmi
Hasankeyf, Batman-Midyat karayolu üzerinde yer aldığından önemli bir geçiş noktasında yer almaktadır. 37 kilometre uzaklıktaki Batman’dan ulaşmak mümkün olduğu gibi, bir başka tarih hazinesi olan Mardin’den Midyat’a, oradan da Hasankeyf’e ulaşılabilmektedir. Hasankeyf’in Mardin’e uzaklığı 110, Midyat’a uzaklığı ise 44 kilometredir.
Hasankeyf’e en yakın havaalanı Batman’da bulunmaktadır. Bölgenin önemli bir ulaşım noktası olan Diyarbakır havaalanı da Hasankeyf’e 135 kilometre mesafededir. Ayrıca Mardin’de de havaalanı bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Batman’a demiryolları ile Türkiye’nin her yerinden de ulaşmak mümkündür.
Midyat/Batman