Anlatım türleri içinde Çanakkale’de en çok karşılaşılanı içinde inanma unsurunu barındırdığından dolayı efsanelerdir. İl içinde hemen her yerleşim birimi yakının da bulunan yatırların da efsane geleneğinin oluşması ve yaşamasında önemli bir etkendir. Efsanelerin yoğunluklu olarak karşımıza çıktığı alan bu olmakla beraber, hemen her konuda da efsaneler üretilmiştir. Çanakkale'de en çok bilinen ,yaygın olan efsane şudur; "Bu Türkler – Kızıl deli Sultan ve Kırk Erenler – bu Urumeli ne, yani şimdi Trakya ya geçmek istiyorlar. Yok vasıta yok. Oradan sal yapıyolar onlar. Sala binip karşıya geçmek istiyorlar. Arkadaşların bir tanesi uyuyo. orda. Bu deliyi bırakalım diyolar, götürmeyelim. Bırakıyolar bunu. Sala binip karşıya geçiyolar. Bi de kalkıp bu deli. Yav gidiyo bizim arkadaşlar! Yav durun murun nereye? Ordan hemen eteğene kum dolduruyo. Başlıyo ekin serper gibi serpmeğe. Saldakiler diyo ki: Valla deli geliyo, denizi bölücek. Duralımda alalım diyolar. Dede geliyo kumu elinden bırakıp. O kumda ordan hasıl olma diye duydum." (Anlatıcı Lapseki ilçesi. Çardak Beldesi'nde denizin içinde yer alan kumsalın nasıl oluştuğunu anlatıyor.)

Kaynak: Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Halk Kültürü Arşivi