II. BAYEZID KÜLLİYESİ - Edirne
II. Bayezıd Külliyesi
Görsel Sahibi: Alp EREN
II. Bayezıd Külliyesi
Görsel Sahibi: Alp EREN
II. Bayezıd Külliyesi
Görsel Sahibi: Alp EREN
Kimlik
| Adı |
II. BAYEZID KÜLLİYESİ |
| Envanter No |
A 132 |
| Harita No |
- |
| Mah. Köy - Mevkii |
Yeni İmaret |
| Adres |
Tunca Nehri Kuzeyi |
| Pafta |
51L-4d |
| Ada |
783 |
| Parsel |
1-2-3 |
Koruma Durumu
| Koruma Derecesi - Anıtsal |
1 |
| Koruma Derecesi - Çevresel |
0 |
| Koruma Derecesi - Aykırı |
0 |
| Bugünkü Sahibi |
0 |
| Bakımından Sorumlu Olması Gereken Kuruluş |
Vakıflar Genel Müdürlüğü |
Diğer Özellikler
| Yaptıran |
II. Bayezıd |
| Yapım Tarihi |
1484-1488 |
| Yapan |
Mimar Hayreddin ? / Yakup Şah Bin Sultan Şah ? |
| Kültür Dönemi |
Osmanlı |
| Kitabe |
- |
| Vakfiye |
- |
| Genel Tanım |
Külliye, Edirne merkez Yeni İmaret Mahallesi'nde yer alır. 1484 – 1488 yılları arasında inşa edilmiştir. Banisi Sultan II. Beyazıd'dır. Mimarı, bazı kaynaklarda mimar Hayreddin, bazı kaynaklarda ise Yakup Şah Bin Sultan Şah olarak geçmektedir. Camii, tabhane, medrese, darüşşifa ve aşevinden ibarettir. |
Kullanım Durumu
| Koruma Durumu |
A |
| Taşıyıcı Yapı |
A |
| Üst Yapı |
A |
| Dış Yapı |
A |
| Süsleme Elemanları |
A |
| Rutubet |
A |
Ayrıntılı Tanımı
| Yapılan Onarımlar |
2011 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarılmıştır. |
| Ayrıntılı Tanımı |
Külliye, Tunca Nehri kıyısında 22 bin metrekarelik bir alana kurulmuştur. Çevresi bir ihata duvarıyla kuşatılmıştır. Külliye binaları düzgün kesme taşla inşa edilmiştir.
Cami, külliyenin merkezinde yer almaktadır. Kare planlı yapı yalnızca beden duvarları üzerinde yükselen, 20,55 m çapında bir kubbeyle örtülüdür. Kıble yönünde 14, yan cephelerde 13’erpencere açılmıştır. Caminin iki yanında, kare planlı ve 9’ar kubbe ile örtülü tabhane birimleri yer almaktadır. Tabhanelerin kıble ve yan cephelerinde iki sıra halinde dörder pencereleri vardır. Yan cephelerin ortasında üzeri sundurmayla örtülü birer kapıyla külliye bahçesine açılırlar. Ayrıca son cemaat yerinin kenar gözlerinden revaklı avluya açılan birer kapı ve birer pencereleri daha vardır. Revaklı avluyla tabhanelerin birleştiği köşelere tek şerefeli, sade ve zarif birer minare yerleştirilmiştir. Üç yönden girişe sahip olan revaklı avlu 22 kubbeyle örtülüdür. Avlu ortasında yuvarlak biçimli şadırvan yer almaktadır. Son cemaat yeri 7 gözden oluşmaktadır. Orta gözün kubbesi yükseltilmiştir. Cephe ortasında mermer taç kapı; yanlarda, pencere aralarında birer küçük mihrap bulunmaktadır. Harimin kuzeybatı cephesinde sonradan konulan ahşap mahfil bulunmaktadır. Doğu köşesinde, merdiven dairesi ve 14 sütun üzerine yükselen hünkâr mahfili görülmektedir. Mahfil, geometrik şebekeli mermer korkulukla kuşatılmıştır. Harimin güney köşesine doğru kıble duvarına yaslanan mermer minber, Osmanlı klasik minber ölçü ve oranlarını yakalamış bir örnektir. Kıble aksında yer alan mermer mihrap bezemesiz kenar bordürü, renkli taştan köşe sütunçeleri, mukarnaslı yaşmağı ve alınlığıyla sade bir görünüme sahiptir. Kubbeye geçiş pandantiflerle sağlanmıştır.
Mutfak ve depoları külliyenin kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Dikdörtgen planlı mutfak, kare biçimli bir avlunun etrafındaki 11 kubbeyle örtülen bölümlerden oluşmaktadır. Kubbelerden dördü bacalıdır. Kare biçimli avluya kuzeydoğudan bir kapı açılmaktadır. Ayrıca kuzeybatıda 1 güneybatıda iki daha bulunmaktadır.
Külliyenin kuzey köşesinde yer alan diğer imaret binası müstakil bir avlıya sahiptir. L planlı yapı 12 kubbeyle örtülüdür. İç köşede dikdörtgen biçimli küçük bir taşlık oluşturulmuştur.
Darüşşifa ve tıp medresesi külliyenin güneybatısında yer alır. Darüşşifa; dikdörtgen planlı ana bina ve ona bitişik altıgen planlı ruh ve sinir hastalıkları bölümü olarak iki kısımdan oluşmaktadır. Cümle kapısından girildiğinde ilk avlunun güneybatısında önü revaklı 7 birim bulunmaktadır altı birim kubbeyle, yedincisi tonozla örtülüdür. Avlunun kuzey köşesinde yer alan hastane mutfağı dört birimden oluşur; üçü kubbeli, biri tonoz örtülüdür. Avlunun güneybatısında bir sonraki avluya geçişi sağlayan sivri kemerli bir eyvan yar alır. Eyvanın yanlarında, ikişer kubbeyle örtülü birer mekâna eyvandan geçilir. İkinci avlunun yanlarında birer eyvan ve eyvanlardan geçilen ikişer oda bulunur. Avlu aksında ruh ve sinir hastalıkları bölümünün girişi yer alır. Altıgen planlı bu bölümde bir evyen, bir oda şeklinde, havuzlu orta mekânın etrafına sıralanmış 12 birim bulunmaktadır. Girişin karşısındaki eyvan cepheden dışa taşkın olarak düzenlenmiştir. Orta mekânın üzeri aydınlık fenerli bir kubbeyle örtülüdür.
Kareye yakın dikdörtgen planlı tıp medresesi, revaklı avlu etrafına üç yönden sıralanmış 18 oda ve bir dershaneden oluşmaktadır. Bütün birimler kubbe örtülüdür. Geleneksel dershane düzeninden farklı olarak buradaki dershanede girişin sağındaki merdivenle bir mahfile çıkılır. Dershane alanına hâkim bu mahfil öğrencileri tıbbi uygulamaları seyredebilmeleri için tasarlanmıştır.
Evliya Çelebi’nin bildirdiği Hamam, Sıbyan Mektebi, Mehterhane, Muvakkithane, Un Değirmeni ve Su Deposundan oluşan 5 birim günümüze ulaşmamıştır.
|
| Su |
VAR |
| Elektrik |
VAR |
| Isıtma |
VAR |
| Orjinal Kullanım |
Külliye |
| Bugünkü Kullanımı |
Müze |
| Önerilen Kullanım |
Müze |
| Tescil Kararı |
E.K.T.V.K.K.'nin 04.07.2003 tarih ve 7697 sayılı kararı |
| Yayın Dizini |
- |
| Ekler |
- |
| Revizyon |
- |
Görüntülenme Sayısı :
2762
Eklenme Tarihi :
28 Eylül 2017 Perşembe
Güncellenme Tarihi :
28 Eylül 2017 Perşembe