­ SORKUN KÖYÜ ÇÖMLEKÇİLİĞİ | Kültür Portalı

Sorkun Köyü Çömlekçiliği - Eskişehir

El Sanatları

Unsurun Adı: Sorkun Köyü Çömlekçiliği

Unsurun Coğrafi Dağılımı: Sorkun, Eskişehir ili Mihalıççık ilçesine bağlıdır. İlçeye 12 kilometre uzaklıkta, 80 haneli, 500 nüfuslu bir köydür. Sorkun köylüsü, en gencinden en yaşlısına kadar çömlekçilikle uğraşmaktadır. Atölye ev diyebileceğimiz hanelerin tümünde çömlek yapımına tanık olunabilir.

Unsurun Kısa Tanımı: Endüstri çağın etkisinde kalmadan atalarından kalma çömlekçiliği otantik yöntemlerle toprağa şekil vererek yapılan bir zanaattır. Köyde çanak çömleğin tamamı dönen bir çarkta şekillendirilen çömlekler bir dizi işlem sonrasında “ütme” yani pişirme işlemi açık bir arazide yapılır. Yörede üç farklı boyu hiç değişmeden gönümüze kadar gelebilmiştir. Bunlar en küçük boy “gıdı”, orta boy “cin”, büyük boy “birerlik” adını alır. Ayrıca bütün bir kuzunun pişirilmesi amacıyla yapılmış olan çömleğe “kuzuluk” adı verilir.

Unsurun Korunmasına Yönelik Olarak Önerilen Koruma Önlemleri: Sorkun köylüsü en gencinden en yaşlısına kadar 800 yıldan beri çömlekçilik ile uğraşmaktadır. Köyün geçim kaynağı olduğu için yeni nesile de aktarımı devam etmektedir. Köy halkının tamamının evi “atölye ev“ durumundadır. Muhtarlık, yaz aylarında köye gelen yerli ve yabancı turistlerin atölye ev ziyaretlerinde bulunup alışverişlerini yapmalarını sağlamaktadır. Yapılan ürünlerin pazarlanmasında sıkıntı bulunmamaktadır.

Unsur ile ilgili ilde bulunan kurum/kuruluşlar (üniversitelerin ilgili bölümleri, araştırma merkezi, enstitü, sivil toplum kuruluşları): İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Ana Sanat Dalı Anadolu Üniversitesi Porsuk Meslek Yüksek Okulu El Sanatları Bölümü Anadolu Üniversitesi Halkbilim Araştırmaları Merkezi Osmangazi Üniversitesi Halkbilim Araştırma ve Uygulama Merkezi Eskişehir Kız Teknik Olgunlaşma Enstitüsü Araştırma Bölümü Sanat Sevenler Derneği Türk Seramik Derneği Eskişehir Kültür Sanat ve Edebiyat Derneği Eskişehir Sanat Derneği Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği Sorkun Köyü Muhtarlığı (Muhtar Sezai YANIK)

Unsur ile ilgili bugüne kadar ilde yapılmış faaliyetler: A.Ü. Pişmiş Toprak Sempozyumu’nun daimi katılımcısı. Kültür ve Turizm Bakanlığ'nın düzenlediği il tanıtım fuarlarında yer alır. Turizm Haftası kutlamalarında açılan el sanatları sergilerinin daimi katılımcısı. İlde düzenlenen festival ve panayırların daimi katılımcısı. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünce 2007 yılında “Sorkun Çömlekçiliği” broşürü Türkçe-İngilizce olarak hazırlanmıştır.

Unsur ile ilgili elde bulunan yayınların listesi:

  • Çetintaş, Erdal Sorkun Köyü çömlekçi killerinin döküm çamurlarında kullanımının araştırılması XII, 78 y. Tez (yüksek lisans) – Anadolu Üniversitesi,
  • 1999. Cooper, Emmanuel Seramik ve Çömlekçilik / Istanbul 
  • Remzi Kitabevi, 1978 Güner, Güngör Anadolu’da yaşamakta olan ilkel çömlekçilik Istanbul
  • Ak Yayınları, 1988 Türedi Özen, Ayşegül, Geleneksel Çömlek Sanatı / Eskişehir
  • Anadolu Üniv., 2001 Yalgın, Rıza Çok iptidaî çömlekçilik / [Ankara] : Maarif Vekâleti,
  • 1940 Eskişehir Valiliği, Kültür ve Turizm Müdürlüğü Sorkun Çömlekçiliği (Sorkun Pottery), Aralık 2007
Görüntülenme Sayısı : 4694    Eklenme Tarihi : 03 Şubat 2017 Cuma    Güncellenme Tarihi : 15 Eylül 2021 Çarşamba