­ DİL | Kültür Portalı

Dil - Tekirdağ

Dil

Tekirdağ yerel ağzı, Doğu Trakya ağızları grubundandır. Batı Trakya göçlerinin yerel ağız üzerine belirgin etkileri olmuştur. Yerel ağzın temel özelliklerinin başlıcaları şunlardır:

Tekirdağ ağzında bilinen ünlüler yanında “ a” ile “e” arası bir “â” ünlüsü türemiştir. Kullanımı kurallaşmamış olan bu ünlünün daha çok seslenme ünlemlerinde ya da " ken” zarf fiili, ünlü uyumuna girme eğilimi gösterdiğinde kullanıldığı görülür. Gene yerel ağızda “o” ile “u” arası bir sese rastlanır. Belirli olarak bonla (bunlar), borda(burada), borya (buraya) sözcüklerinin söylenişinde görülür. Arapça kökenli sözcüklerde “ a” ve “ayın” sesinin kaynaşmasıyla uzun a sesinin türediği görülür. Sat (saat), sa’det (saadet) vb. Bundan başka “Ğ” ünsüzünün kaynaşması ya da düşmesi sonucu, öndeki ünlü uzar. Da(dağ), Ya(yağ) vb. “H” sesi genellikle düşerek önündeki ünlünün uzamasına neden olur. Alla (Allah), kave (kahve) gibi. Son sesteki y sesi, kaynaşmayla önündeki ünlüyü uzatır. Şe(şey), sirek(seyrek) gibi. Y sesinin iki ünlü arasına da kaynaşmaya uğrayarak kendinden önceki ünlüyü uzatması görülür. Bura (buraya), ara (araya), hava(havaya) gibi... Doğu Trakya ağzında ünlü uyumu genellikle düzenlidir. “Ki” eki uyuma girmez; “İken” ekiyse uyuma girme eğilimi göstermektedir. Öte yandan yazı dilinde genellikle uyum dışı kalan “yor” eki bu ağızda kaynaşarak çeşitli biçimler almaktadır. Trakya ağzında ğ, h, r, v, y ünsüzlerinin zayıf olarak söylendiği saptanmıştır. Bu ünsüzlerin zayıf söylenmesine, sözcükler yanında çokluk ve geniş zaman eklerinde de sıkça rastlanır. Yöreden derlenmiş birkaç yerel sözcük : Aksıvata (alış-veriş), aklık (pudra), Balkan (dağlık), cunga(bardak), yarka(piliç), ziykir (yüzük).

Kaynakça: http://www.tekirdagkulturturizm.gov.tr/dil.html adresinden, 21.07.2014 tarihinde alınmıştır.

Görüntülenme Sayısı : 418    Eklenme Tarihi : 21 Temmuz 2014 Pazartesi    Güncellenme Tarihi : 28 Kasım 2022 Pazartesi