Şırnak'ta kilimcilik has desenleri ve dokunuş biçimi ile kendisini kabul ettirmiş bir el sanatıdır. Esas adı Jirki kilimi olup, özellikle ilimizin Beytüşşebap ve Uludere ilçelerinde bayanların kendi evlerinde tezgahlarda dokudukları kilimlerdir. Her desenin ayrı bir öyküsü olan kilimlerimiz yüzyıllardan bu yana otantik yapısını muhafaza ederek günümüze kadar gelmiştir. El sanatlarımızın seçkin örneklerinden olan bu kilimler, aynı zamanda birer kültür hazinesidir.
Kilimlerde gerçek yün iplik ve kök boya kullanılmaktadır. Kökboyası bitkilerden elde edilir. Mahalli adlarıyla “Raye Tırşık” bitkisinden kahverengi, ”Rın” kökünden kırmızı, ceviz kabuğundan siyah ve kahverengi, ”Giyarenk” kökünden yeşil, sanman ve soğan kabuğundan sarı renk elde edilir. Kırmızı renk için maya olarak sumak, iğer renklerde “lep” kullanılır. Ayrıca siyah rengin mayası için kül, siyah ve sarı renk için tuz gibi bazı maddeler kullanılır. Kök boya kolay kolay renk vermez. Jirki kilimlerinde kullanılan tüm desenler yöreye özgüdür. Desenler genellikle yöre halkının dini inancını, yaşantısını, başından geçmiş acı tatlı olayları, doğa ile iç içe yaşantısını, doğanın şekil ve özelliklerini ifade etmektedir. Halen günümüzde elliye yakın jirki motifi kilimlerde kullanılmaktadır.
Yörede dokunan kilimlerde kullanılan başlıca motifler şunlardır: Gılagever (Yayla Gülü) Gılagaharik ( Küpeli Hül) Gılsariye (Sariye Gül) Şemarotilik (Temiz Parmak) Urusi (Rus işgalinden esinlenmiştir) Bekık (Kurbağa) Lülüper (Dizili Yaprak) Guyani (Guyan Aşireti Benzetmesi) Canbezar (Bezanın Canı) Sine (Fars Tarzı) Gıpalö Çıldar (Kırk Ağaç Bastonu) Hamaila Zıngıl (Zilli Hamail) Emaniya Zengıl (Zilli Emanet) Sıtayık (Çakmak Taşı) Lüle (Diziler) Mala Mirik (Bey Evleri) Yarıyuk (Sevgili) Pepkö Guri (Kurt Ayağı) Styni Raş (Kara Sütun) Şımga Bükö (Gelin Ayağı) Belitanık (Kanarya) Heçık (Çatal Ağaç) Kırıkçık (Serseri İnsan) Sölik (Saç) Steyre (Yıldız) Şehık (Tarak) Kerbahar (Bahar Merkebi) Lakıp (Eldiven) Sımker (Kepçecik) Gamezık (Balığı İfade Eder) Kesneker. (Kimsenin yapamayacağı kadar zor)
Kaynak: Şırnak Valiliği, 2012, Şırnak Kültür Envanteri, 2. baskı, Ankara, Anıt Matbaacılık