­ MALATYA MUSİKİ FOLKLORU | Kültür Portalı

Malatya Musiki Folkloru - Malatya

Müzik

Türküler: Malatya kendine özgü bir türkü anlayışı ve dağarcığına sahiptir. Türkülerini halk musikisi tasnifinde olduğu gibi uzun havalar ve kırık havalar diye 2 grupta toplayabiliriz. Türkülerin sözlerinde 7’li, 8’li ve 11’li hece ölçüleri kullanılmıştır. Ağıtlar, kına türküleri, aşk ve sevda türküleri, iş türküleri, tabiatı konu eden türküler ve gurbet türküleri, nasihat verici türküler, nefesler ve deyişler konu olarak Malatya halk ezgilerinin temelini teşkil eder. Türkülerin icrasında bağlama, kabak kemane, kaval, ut, kanun, cümbüş, keman, def, davul ve zurnadır. Malatya’da orta ve küçük boy bağlamaları Şelpe olarak adlandırılan (tezene kullanmadan parmakla çalma) teknikle çalma yaygındır.

Semahlar: Semahlar daha çok Arguvan ve Arapgir ilçesinde yaygındır. Dini içerikli olan semahların bölgede “Ya Hızır Semahı”, “Bozok Semahı”, “Demdem Semahı” gibi çeşitleri vardır.

Halk Oyunları: Halaylar, halkoyunlarının temel taşıdır. Davul zurna eşliğinde oynanan halaylar oldukça coşkulu ve hareketlidir. Halay çekmele “Dirlan” veya “Dillan” denilir. En az beş kişiyle oynanır. Baş oyuncuya halay başı, sondakine Pöçcü denilir. Oynarken her ikisinin elinde mendil bulunur. Oynanan en yaygın oyunlar şunlardır: Ağırlama, Çarısu, Dillan, Grani, Çeçen, Hamhine, Hari, Heyhat, Lorke, Hoş Geldin, Kırat, Kemaliye Tamzarası, Meyruki, Memyane, Tezleme, Kaçike, Üçayak, Tekayak, Karahisar, Tringo, Tezleme, Hoplama ve Kolüstü.

Uzun Havalar: Bölgede okunan uzun havalar ayrı bir tavır ve üslupla icra edilir. Arguvan Ağzı denilen uzun hava türü yaygındır. Malatya’nın bir ilçesi olan Arguvan’dan adını alan bu uzun hava türünün bir kısmı ağıt niteliğindedir. Aşk, sevda, ayrılık, gurbet, yoksulluk ve kader konusu işlenmektedir.

Kaynak: H. Atılgan, S. Turhan, 1999, Malatya Musiki Folkloru, Malatya Belediyesi Kültür Yayınları, Baskı: Cem Veb Ofset, Ankara.

Görüntülenme Sayısı : 6535    Eklenme Tarihi : 22 Şubat 2013 Cuma    Güncellenme Tarihi : 02 Kasım 2020 Pazartesi