­ MANİ VE TEKERLEMELER | Kültür Portalı

MANİ VE TEKERLEMELER - Nevşehir

Mani - Bilmece

Maniler Mani toplum yaşantısının bir çok kesimine ait rekabet ve hicve dayalı konularla beslenerek şiir tarzında söylenen kalıp sözlerdir. Kafiyeli sözler olan maniler hece ölçüsü bakımından yedi heceli ölçüye uyarlar. Nevşehir yöresindeki maniler daha çok kız- erkek rekabeti düğün, ramazan, çalışma (Irgatlık ,halı, dokuma), yarışma (Yüzük oyunu Hörbüç oyunu) gibi ortamlarda söylenmektedir. Yöreden Tesbit Edilen Manilerden Örnekler I Kapı kapı aralık Kızlar onbin liralık Oğlanları sorarsan Fıçıda kokmuş balık Kapıdan bakan oğlan Sümüğü sarkan oğlan Ne ardıma düşüyon Horozdan korkan oğlan Ey hürüdü hürüdü Dağı duman bürüdü Gelsene gavur oğlu Cepte çerez çürüdü Kapı kapı gezerim İnci mercan dizerim Senin gibi oğlanı Ökçeminen ezerim Damdan odun atarım Gölgesinde yatarım Senin gibi oğlanı At bokuna katarım Kızların sürüsüne II Halı dokurum halı Bitmiyor gavur malı Halı icad olalı Kızların benzi sarı III Kaynanam kara harar Damda başını tarar Ölürse kefeni zarar Ölmezse yaprak sarar IV Eli elçekli gelin Kolu kolçamlı gelin Oğlanı ben doğurdum Kılamada bacaklı gelin V Armudun irisine Taş attım birisine Beni çoban etseler Kızların sürüsüne TEKERLEME Halk edebiyatı ürünlerinde, anlatıma geçmeden önce sunusunu yapmak amacıyla şiir tarzında söylenen sözlere tekerleme denir. Tekerlemeler kısa cümlelerden oluşur. Anlatılacak konuya dinleyicinin ilgisini çekerek heyecan kazandırır. Yöreden Örnekler: I Metel metel maniki Oğlu uşağı oniki Metel çıkmış çardağa Bit osurdu bardağa Bardak iki şak oldu Eli yüzü bok oldu II: Çıktım kiraz dalına Baktım tren yoluna Üç atlı geliyor Biri ağa biri bey Üçüncüsü Halil paşa Halil paşa hasta Çorbası tasta Mendili ipek Kendisi köpek III Evel evel iken Kalbur gözer iken Devler tellal İbibik berber iken Tosbağa saniye iken Kayseri yapılırken Ben anamın beşiğin Tıngır mıngır sallar iken Erciyes dağı pilav olsa Kızılırmak yağ olsa Güdük kaşık kel sahan Yesem yesem doymasam Kabeye gitsem gelmesem IV. Üşüdüm üşüdüm Daldan elma düşürdüm Elmamı yediler Bana cüce dediler Ben cücelikten çıktım Ablama vardım Ablam pilav pişirmiş İçine sırçan düşürmüş O sırçanı napmalı Minareden atmalı Minarede bir kuş var Kanadında gümüş var Eniştemin cebinde Türlü türlü yemiş var http://www.nevsehirkulturturizm.gov.tr/TR,74213/tekerlemeler.html kaynağından, 01.07.2014 tarihinde alınmıştır.

Görüntülenme Sayısı : 5025    Eklenme Tarihi : 26 Aralık 2012 Çarşamba    Güncellenme Tarihi : 16 Ocak 2018 Salı