­ MANİSA HALILARI | Kültür Portalı

Manisa Halıları - Manisa

El Sanatları

Manisa, Anadolu Türk halıcılık tarihinin 3 önemli merkezine sahiptir. Desen şemaları ve renkleri ile kendi karakteristik özelliklerine sahip olan bu merkezlerde dokunan halılar 16'ncı yüzyıldan itibaren Osmanlı Sarayı'na gönderilmiş ve yurt dışına ihraç edilmiştir.

1.Yunt Dağı Yöresi Halıları: Yunt Dağı yöresi halıları genel olarak 26x33 düğüm sıklığındadır. Kiraz kırmızısı, koyu mavi ve doğal devetüyü ana renkleri olmuştur. Atkı ve çözgüleri yün olan halıların baş ve son uçları kilim örgüsüyle dokunmuştur. Saçaklar uzun ve genellikle örgülüdür. Bazı örneklerde düz kilim dokuması, üzerine muska şeklinde motifler işlendiği görülür. Yörede dokunan halılar desenlerine göre “Deveboynu, Yeşilbaş ve Düzbiçim” olarak adlandırılmaktadır. Bordürler “Sıçan Dişi” ya da boncuk motifleriyle süslenmiş ince bantlarla birbirinden ayrılmıştır. Mihraplar çengel motifleri ya da geometrik hatlı kıvrık dallardan oluşur. Mihrap zemini, çiçek saksısı, badem çiçeği, sekiz köşeli yıldız, çoban aynası ve eli belinde motifleri doldurur.

2.Gördes Halıları: 17 ve 18'nci yüzyıllarda Gördes, Batı Anadolu’nun önde gelen halıcılık merkezlerinden biridir. Türklere özgü ilme tipi (çift düğüm), tüm dünyada “Gördes Düğümü” olarak bilinir. Gördes, nitelikli halıları yanında, özellikle seccadeleri ile ün kazanmıştır. Seccadelerdeki malzeme, renk, desen ve kompozisyon mükemmelliği ile klasik devrini yaşayan Gördes, 19'uncu yüzyılın ikinci yarısından sonra Avrupa sanat zevklerinin etkisinde kalmış, yine ürettiği dokumalarla adını yaşatmaya çalışmıştır.

3.Kula Halıları: Kula, el tezgâhlarında dokunan ve genellikle seccade tipi halılarıyla adını duyurmuştur. Kula halısı, geçmişte yöredeki yarı göçebe toplulukların ürünü olarak değerlendirilmiştir. Kula çevresinde daha sonraları saray halıları grubuna giren örnekler verilmeye başlanmıştır. Kula halısı bu özelliğiyle öne çıkmış, yurtdışında aranan halılar arasında yer almıştır. Kula seccadeleriyle Gördes seccadeleri arasında benzerlikler görülür. Seccadelerde mihrap yalındır. Düz ya da üçgen biçimli mihrabın üst bölümünde, yastık dikdörtgen yazıtlık bulunur. Halıların rengi daima mattır, sarı ve mavi renk tonları hâkimdir. Halılarda atkı ve çözgü yündür. İlmiklerde “Gördes Düğümü” kullanılmıştır. Düğüm sıklığı daha gevşektir.17 ve 18'inci yüzyılda üretilen Kula halıları dünyanın sayılı müzelerini süslemektedir. Halılarda kullanılmış olan motifler adlandırmada ana öğe olmuştur. Bunlar; Kömürcü Kula, Gemili Kula, Mezarlı Kula, Elmalı Kula, Dilkozlu Kula, Göllü Kula, Bacaklı Kula, İbrikli Kula’dır.

Kaynak: Manisa Valiliği. (2012). Manisa Rehberi 2012. Manisa: Manisa Valiliği Kültür Yayınları.

Görüntülenme Sayısı : 4804    Eklenme Tarihi : 08 Ağustos 2014 Cuma    Güncellenme Tarihi : 06 Kasım 2020 Cuma